sosyalizmin "bürokratik bir yozlaşması", faşizme eşit bir totalitarizm, sovyet sisteminin siyasal düzenleme aracı, leninizmin doğal uzantısı, basit bir "kişiye tapma", iktisadi bakımdan marksizmden sapma gibi, değişik biçimlerde değerlendirilmiştir.
josef stalin, marksizmi tamamlanmış bir tür süper bilime, bilimlerin gelişmesinden bağımsız bir dogmatizme dönüştürmüştür. bu bakış açısı içinde, bilimsel yenilikler dışlanmıştır.
mihail gorbachov, devrimin 70. yıldönümü nedeniyle verdiği söylevde, josef stalin'in sosyalizmin gelişmelerine katkılarının yadsınamayacağını, ancak onun suçlarının da bağışlanamayacak kadar ağır olduğunu, yarattığı kişi kültünün sosyalizmin temel ilkeleriyle çeliştiğini ileri sürmüştür.
