yıllar geçtikçe azalıyor. sanılmasın ki bu söylediğim islam eksenli. bilhassa, kuzey iskandinav ülkelerinde ateizm oranı artışta. tabii, protestanlığın serkeşliği de bunda etmen. zaten hıristiyalıkta, yılbaşı öncesi perhiz veya paskalyadan hariç olarak, rutin efkaristiya ayininden başka ibadet yok. türkiye gibi, islamiyetin daha seküler kanadını temsil eden ülkelerde de dine bağlılık azalıyor. örneğin, oruç tutanların sayısı kamu daireleri genelinde %42'den 30 lara gerilemiş durumda. her sene azalıyor.
500 sene öncesi ile günümüzü kıyaslarsak, ciddi farklar var. hatta sultan reşad döneminde, sabah namazına; imam, reşad ve 4-5 saray çalışanından başka kimsenin inmediğini yazar son dönem osmanlı tarihçileri. o ecdad ki, kutsal kitabın olduğu alanda serkeş bir şekilde uzanmazdı bile. tasvir öyleydi.
