Bu ayetlerden yola çıkarak yorum yapmak için önce herkesin "cemaat" diyerek neyi kastettiğini ifade etmesi gerekir. Cemaat, genel anlamda topluluk demektir. Benim dinde olmadığını iddia ettiğim "cemaat" kavramı katı bir şekilde belli görüşleri benimseyen ve kendi cemaatleri dışındaki kişileri aşağılayan, hor gören hatta ciddiye almayan topluluklardır. Yoksa oturup çay içilip sohbet edilen cemaatlere karşı değildir islam.
edit: Bir şeyi daha ekleyeceğim. Cemaatler bilgi alışverişi yapılan topluluklarsa da sorun teşkil etmez, ama bir şeyh varsa ve o şeyh hiçbir şekilde sorgulanamıyorsa bu cemaatin tarikattan farkı yoktur ve dinde yeri yoktur.
