öğrenim görmemiş, okumamış; belli bir konuda yeterli bilgisi olmayan; deneyimsiz, genç, toy anlamlarına gelen kelime. *
Cahil olmak eğitim sayesinde giderilecek bir durumdur; fakat bu durumu kabullenmek önemlidir. Cahil olduğunu kabul etmemek, eğitilmeyi de kabul etmemek anlamına gelir ki, bu durumda cehalet baki kalacaktır. Ülkemiz insanlarının okuma-yazma düzeyinin yüksek olması onları cahil olmadığı anlamına gelmez. Öğrenim cehaleti sadece bir derece öteleyecektir. Eğitim daha kapsamlıdır ve cehaletin baş düşmanıdır. Daha çok yakında başımdan geçen olay bunun bir örneği olabilir kanımca:
günlerden bir gün, hastahanelerden biri, sabahın körü. Asansörün önünde ufak bir kalabalık. O kalabalıkta gözleri fıldır fıldır dönen ve sürekli suratınıza bir şey söyleyecekmişcesine bakan bir kadın. Asansörün çağrı düğmesinin sadece yukarı tuşuna basılmış; çünkü bekleyenlerin hepsi yukarı çıkacak. Gözleri hareketli teyze hararetle ve söylenerek diğer tuşa-yani aşağı-bastı. Demek ki alt katlara inecek, ki; beş kat daha var aşağı doğru. E, güzel! Sonunda beklenen kabin geldi ve teyzem sonunda ağzındaki baklayı çıkardı:
- Yukarı mı gidiyor bu asansör?
Sabahın köründe hiç sevmediği bir mekanda hiç sevmediği bir sebebten bulunan ve sabahları sigarasını içmeden çok da gergin olabilen ben ufaktan parladım:
- Canım teyzem, sen yukarı çıkacaksan neden aşağı düğmesine basıyorsun? Şimdi bu asansör beş kat daha dolanacak aşağı doğru. Yukarıda dünya kadar işimiz var.
Buraya kadar henüz kan beynime fırlamamıştır; fakat gözleri hala fıldır fıldır olan teyze hanım hemen savunmaya geçip de durumu farklı bir tarafa çekince;
- Yoo, ben basmadım ki aşağı düğmesine!
...deyince benim de şalterlerim istemsizce attı.
- Sizin asansörünüz şu yandakidir. Bekleyeceksiniz gelince binersiniz. Bu asansör aşağıya inecek. Yukarı çıkmak için yandakini bekleyin.
dedim ve kadını resmen asansöre almadım.
Tamam; bir gerginlikle fevri bir davranış içine girmiştim ve içgüdüsel olarak hanım teyzeyi tersledim biraz. Şu anda bir insana sabahın köründe bağırarak üzmüş olma ihtimalimden dolayı bir nebze de olsa pişmanlık duyar gibiyim; fakat hiçbir zaman pişman olmayacağım şey cahilliğinin farkında olmadan bir de üste çıkma çabasında olan ve bunu desteklemek için yalanlar söyleyenlere parlamak olacaktır. Cahil insan-ki büyük halam hemen hemen her argumanında cehaletini vurgular-durumunun farkındaysa aslında karşı taraftan daha fazla ihtimam görecektir. Çünkü arada anlaşılamayacak noktalar kalabileceğinden iletişirken bu durumu da göz önüne alarak daha açıklayıcı ve basit bir dil kullanma mecburiyetinde kalabilirsiniz. Bu kötü bir durum değildir. Halam bile cehaletini kabul edip her seferinde deklare etmesine rağmen bazı konularda doktora tezi hazırlayabilecek kıvamda yaşlı bir kadındır. *
Tekrar etmekte fayda görüyorum ki; cahillik kötü bir durum değildir. Kötü olan onu kabul etmemek ve bu durumdan nemalanmaya çalışmaktır. Her ne durumda olursa olsun cahil biriyle tartışmaya girmeyiniz. Her seferinde kaybeden siz olacaksınızdır benim gibi.
