Marx'ın din için ''halkın afyonu'' tabirini ilk defa olarak kullandığı 'hegel'in hukuk felsefesinin kritiği' adındaki makalesi feuerbach'ın fikirlerinin tesiri altında yazılmıştır. cümlenin tümü oldukça nadir bulunabildiği için kendi başına ilginçtir: 'Din, baskıya tabi yaratıkların iç çekmesi, kalpsiz bir dünyanın kalbi, ruhsuz olayların ruhudur.'din halkın afyonudur. Acton'un belirttiği gibi burada afyonun anlamı vicdansız bir üst sınıfın halkı uyutmak için kullandığı bir araç değil, insanların kendilerini olayların yüzeyinde batmadan tutabilmek için kullandıkları bir kendi kendini aldatmacadır.
Marx'a göre, din eleştirisi genel bir dünya anlayışına yol açmaktadır: insan dindeki aldatmacayı anladığı andan itibaren kendi kendini esir ettiği şartların ortadan kaldırılması zorunluluğunu da anlar. proleterya bu alienation'un (yabancılaşmanın) yani hakiki gereklerden uzaklaşmanın yalnız din planında değil, sosyal, ikstisadi, siyasi planlarda gerçekleştiği sınıftır. Bundan dolayı yabancılaşma sürecinin muhtelif şekillerde üst üste bindiği proleterya, ihtilali yapacak olan gruptur.
