bilinen ilk türk devletidir.
bilinen ilk türk hükümdarı teomandır.
hun akınları karşısında çaresiz kalan çinliler çin seddini yapmışlardır.(m.ö.214)
en parlak dönem mete dönemidir.(m.ö.209-m.ö.174)
orduda onlu sistemi kurmuşlardır
mete'nin ölümünden sonra zayıflayan devlet m.s.48 de ikiye ayrıldı.
güney hunları çin'in hakimiyetine girerek çinle beraber kuzeye karşı mücadele etmiş, kuzey hunları ise bu mücadeleler sonucu zayıflayarak yıkılmıştır. çin esareti altına girmemek için batıya göç ederek kavimler göçüne sebep olmuşlardır.
