deşifre, dilimize fransızca dechiffrer kelimesiyle girmiştir. öğrenciye çalışacağı müzik eserini, ilk bakışta mümkün olduğunca doğru ve temiz çalma becerisini kazandırmayı amaçlar.
deşifrenin öğrenciye katkıları nelerdir?
deşifre, öğrencinin profesyonel müzik yaşantısına adım attığı andan itibaren en birincil dersi olmalıdır. çünkü çalışılmaya başlanan eserin hızlı deşifre edilmesi, eserin karakter olarak, müzikal anlamda daha çabuk yerleşmesini ve kavranmasını sağlar. bu sayede eser üzerine daha fazla yoğunlaşılacak zaman ayrıldığından, deşifresi kuvvetlenen öğrenci eseri daha bilinçli, daha sağlam, yorumu daha gelişmiş bir vaziyette icra edebilecektir. sıkça deşifre çalışmaları yapmak öğrencinin özgüvenine katkıda bulunacak ve çalgısıyla bütünleşmesinde önemli rol oynayacaktır.
deşifre nasıl yapılır?
çalışılacak eseri çalgıda deşifre etmeden önce;
eserin hangi tonda olduğuna, hangi değiştiricilerin kullanıldığına,
subdominant-dominant akorlarının neler olduğuna,
hangi, tonlara geçiş yapabilmiş olabileceğine,
tona ne şekilde geri döndüğüne,
zor pasajların neler olduğuna,
eserin ritmik karakterine,
ölçü rakamının ne olduğuna ve buna göre nasıl bir karakter taşıyabileceğine,
öğrencinin armonik alt yapısına göre kadans noktalarının nereler olduğuna,
eserde kullanılan terimlerin neler oldukları ve ne anlama geldiğine
eserin bestecisinin hangi dönemde yaşayıp, bunun eserin stilini nasıl etkilediğine dair ön çalışma yapılmalıdır.
bu çalışmanın ardından eser hakkında fikir sahibi olunduktan sonra çalgıda deşifre kısmına geçilir;
deşifrede en önemli olan ileriyi okuma ve okunan notaları aksamadan çalgıda seslendirebilmektir. deşifre edilmeye başlanırken ilk ölçüdeki müzik belleğe alınır ve çalmaya başlanıldığı andan itibaren hep bir adım ileriyi okumak gerekir.
öğrencinin var olan deşifre becerisine göre ilk etapta daha ağır tempolarda çalışma yapılabilir. eser tekrar tekrar çalınarak, her seferinde yapılan hataların azaltılmasına özen gösterilir ve asıl amaç olan eserin orijinal temposuna yakın bir tempoda temiz çalınması becerisinin kazandırılmasına adım adım yaklaşılır.
deşifre çalışmalarında düzenlilik ve süreklilik önemlilik. düzenli deşifre çalışmaları yapıldığında öğrenci çalıştığı eserleri daha hızlı hazırlama becerisini de beraberinde kazanır.
deşifre çalışmalarına, toplu olarak belli bir çalgı eğitmeniyle başlanmadan önce öğrencilerin bireysel meslek derslerinde işlenmeli ve önemi kavratılmalıdır. öğrenciye konservatuvar yaşamının ilk yıllarında bu temeli iyi atılmalıdır. ilerleyen sınıflarda deşifreyi ayrıca bir ders olarak almaya başladığında öğrenci belli bir deşifraj birikimine, tekniğine zaten sahip olmalı ve bunun geliştirilmesi ya da çalgıdaki becerisinin teşvik edilmesine çalışılmalıdır. öğrencinin bireysel derslerinde deşifre çalışması, yalnızca o dönem sınav programındaki eserlerin deşifresiyle sınırlandırılmamalıdır. aksi takdirde öğrenci deşifre becerisi gelişen diğer bir öğrenciye göre eserleri çıkartmada, kavramada, karakterini oturtma ve yorumlamada daha geride kalacak, bunlar zaman içinde özgüven eksikliklerine, çalgıyla bütünleşememeye neden olacaktır.
iyi bir müzisyen olmanın ilk ve daimi adımı, daima iyi bir deşifreci olmaktır.
