bunca uğraştan sonra insanların kabullenmek istemediği bazı gerçekler var. insan doğası özünde ne kötü ne iyidir. çevre şartları ne gerektiriyorsa ona göre şekillenir. bu yüzden ideal gaz davranışı gibi bir ideal insan davranışı beklenemez. zaten komünist sistem ideal insan üzerinde durmaz. üzerinde durduğu şey sömürünün yok olup yerine toplumcu bir yapının kurulmasıdır. herkes yeteneği ölçütünde üretime katkıda bulunur ihtiyacı karşılığında tüketir. bu ihtiyaç nasıl belirlenir? komünist sistem öncesinde sosyalist sistem ölçütünde yetiştirilen yeni nesiller kendi ihtiyaçlarını belirleyecek ehliliğe varabilecektir. elbette komünist sistem kendi sorunlarını yaratacak. doğa şartları, dünya kapitalizminin pisliğinin yok edilmesi, üretimin robotlaştırılması(tam otomatik fabrikaların kurulması) ve dünya kaynaklarının eşitsiz dağılımı gibi sorunlar vardır. fakat insanoğlu bunları yaşayarak çözebilecektir. tabi ömrümüz bunları görmeye yetmeyecek o ayrı konu.
