- zulmeden insanlara "vicdansız" denmiştir,
- karar vermekte güçlük çekiyorsak, bizlere "vicdanımızın sesini dinlememiz" öğütlenmiştir,
- hukukta, hakimlerin 'kamu vicdanı'nı rahatlatıcı hükümler vermeleri gerektiği belirtilmiştir,
- ve nihayet, kişiler hakkında bir hüküm verilirken "vicdan muhasebesi" yapılması gerektiği söylenmiştir.
insanı, adeta bir değerler manzumesi haline getiren saygı, sevgi ve engin hoşgörünün temelinde şüphesiz vicdan vardır. nefsin arındırılması; kibir, ihtiras, hasetlik ve maymun iştahlılıktan kurtulunması, nihayetinde ruh güzelliğinin bünyede tesis edilmesi ve korunması için gerekli itici gücü sağlayan yine vicdandır. dolayısı ile erdemli insana ulaşmada vicdan; insanların sahip olduğu temel değerdir.
her kim ya da ne ise yaratıcının, insanoğluna yerleştirdiği ve mükemmel işleyen bir filtre gibi çalışır vicdan. havsalada şekillenen düşünceler önce onun süzgecinden geçer, arınır, insanileşir ve sonrasında dile gelir, davranış ve eylemlere dönüşür.
- vicdan, insan organizması için hayati bir değer midir?
değildir kuşkusuz fakat bu önemli bir gerçeği de tüm çıplaklığı ile gözlerimizin önüne serer. zira bu durumda vicdanın; evrimleşmeyle var olduğuna inanmak mümkün değildir çünkü evrim teorisinin temeli; canlıların yaşamsal gereksinimlerine ve yaşadıkları ortam şartlarına bağlı olarak, belli bir zaman dilimindeki fizyolojik veya organizmal değişimlerine dayanır. bence, bu bağlamda tanrının varlığına en büyük ispattır vicdan. evrensel değerlerle donanmış, erdemli insan neslinin devamı için koşulsuz gerekli olan.
- kusursuz işleyen ve günlük yaşamımıza yön veren bu üstün mekanizmanın sahip olduğu büyük gücün sınırlarını dahi bilemiyoruz henüz.
