alman ulusal devletinin temellerini atan şansöyle.
19. yüzyıl almanya'sının barış kollayıcısı, dengeli siyaset takipçisi olmuş, dahası almanya'nın sözünün geçmesinde büyük pay sahipliği yapmıştır. avusturyaya nanik yapmış, prusya önderliğinde ulusal siyasi birliğini tamamlamış bir alman devletinin kurulması için çalışmıştır. aradığı fırsatı ise, son prusya-avusturya savaşıyla tek rakibi avusturyalıları maglup ederek elde etmiştir. hatta öyle ki, aynı cermen ırkından oldukları için, ordularının viyanaya giderek avusturyayı küçük düşürmelerine müsaade etmemiştir. öte yandan, babasının ölümü üzerine tahtı devralan ii. wilhelm, tahtı boş koltuktan ibaret görmemektedir. bu yolda kendince şekillendirdiği politikaları vardır. onun içindir ki, bismarck ile wilhelm arasında derin siyasi düşünce farklılıkları baş gösterir. sonrasında yaşlı ve tecrübeli başbakan, genç ve dinamik wilhelm'in zorlamalarına boyun eğerek görevinden istifa eder. almanlar'ın siyasi üstünlüğü de, wilhelm politikaları nedeniyle sona erer.
.
