türk usulü demokrasi

entry5 galeri
    1.
  1. türkiye cumhuriyetinin ilk muhalefet partisi olan terakkiperver cumhuriyet partisi ile başlatabiliriz. cumhuriyetin ilan ediliş şekli (cumhuriyete değil kazım karabekir rauf orbay adnan adıvar gibi önemli vekillerin mecliste olmadığı anda edilmesi) halifeliğin kaldırılması atatürk'ün tek adam olarak tüm yetkileri elinde toplaması gibi nedenlerle ortaya çıkan muhalefetin doğurduğu bir partidir. parti nizamnamesinin en önemli maddelerinden olan "dine saygılıdır" ibaresi kapatılma gerekçesi olarak gösterilmiştir. aynı zamanda şeyh sait isyanı da bu partiye yıkılmış irtica faaliyetleri nedeniyle sonu gelmiştir.
    (rauf orbay mahkemede yargılanır: efendim bizim partimizin 6. maddesi olan dine saygılıdır ibresi kapatma gerekçesinin en önemli etkeni olarak gösterilmiş peki anayasanın 2.maddesi "devletin dini islamdır" değil mi devleti de kapatalım o zaman sözleri önemlidir)
    zihniyeti ortaya koyması açısından statükonun kendini nasıl günümüze kadar ulaştığını göstermesi açısından önemlidir. daha sonra kurulan parti serbest cumhuriyet fırkasıdır. atatürk'ün talimatıyla kurulmuştur. eğer demokrasi için bir muhalefet gerekiyorsa bu bizim kontrolümüz altında olmalıdır düşüncesiyle oluşmuştur. ali fethi okyar tarafından kurulmuştur. ancak halk bu partiye öyle bir ilgi göstermiştir ki herkes şaşkınlık içinde kalmıştır. izmir de bir mitingde kurtar bizi diye bağrılması meydana 50 bin kişinin gelmesi statükoyu oldukça korkutmuş ve bilinen sahnelerle yani irtica yaftasıyla sonlanmıştır. bu sonlanışın arkasına da menemen olayı sebep gösterilmiştir. daha sonra ki yıllarda milli şef ismet inönü'ye karşı oluşturulan demokrat parti de yine halk tarafından büyük alakayla karşılanmış ancak sonları diğer iki parti kadar iyimser olamamıştır. nitekim statüko iktidarını kaybetme korkusuyla 1960 darbesini gerçekleştirmiş ve türkiye cumhuriyetinde asılan ilk başbakan olarak adnan menderes tarihe geçmiştir. milli şef yani statüko iktidaro tekrar ele geçirmiş ancak demokratikleşme yolunca çıkan gelişmelerle koalisyondan öteye gidememiştir. zamanla süleyman demirelin tek başına iktidar olması statükoyu derinden etkilemiş ve yine aynı gerekçelerle 12 mart 1971 de askeri müdahale ile statüko etkinliğini sürdürmüştür. 1980 de de hemen hemen aynı şeyler gerçekleşmiş daha sonra karşımıza 28 şubat çıkmıştır. bunlar türk demokrasi tarihinde iktidarın yani statükonun etkisini göstermesi açısından çok önemli olaylardır. 27 nisan 2007 de gerçekleştirilen muhtira yine ak partiye açılan kapatma davaları hep bu statükonun ortaya koyduğu demokrasi dışı eylemlerdir. şimdi taksim gezi parkının arkasında ne olduğunu yukarıda yazılanlardan az çok çıkartabilirsiniz. evet bu da bir statüko oyunundan başka bir şey değildir. işin en ironik yanı ise bu yolda yaklaşık 90 yıldır etkisini gösteren hatta osmanlı son dönemlerini de dikkate alırsak 110 120 yıllık bir tarihi olan bu statükonun yaptığı tüm girişimleri demokrasi şemsiyesi altına sığınarak yapmasıdır. tıpkı amerikanın ırak'a özgürlük götürme zihniyetiyle hareket ettiği gibi. bugünkü mesele halk ak parti meselesi değildir bugünkü mesele statüko ve cedid'in savaşıdır.
    1 ...
  1. henüz yorum girilmemiş
© 2025 uludağ sözlük