Bizans o dönemde zaten yıkılmak üzereydi. papaya yazılan mektuplar ve asker toplama ziyaretleri sadece devletin ömrünü biraz daha uzattı o kadar. hem Bizans yine o dönemde Osmanlının vassalıydı. yani Bizans Osmanlıya yüksek miktarda para ödemekle birlikte Osmanlının katılacağı herhangi bir savaşa ordu göndermek mecburiyetindeydi. istanbul'un fethini zorlaştıran tek nokta aşılması imkansız olan surlar idi. fatih sultan Mehmet'in zekası Macar urbanın yeteneğiyle birleşince surlar yıkılmış oldu. ve fetih gerçekleşti. zaten savaş ustası olan Türkler için pek zor bir durummuş gibi görünmüyor durum. çağ açıp kapatma olayında tarihçiler arasında değişik yorumlar mevcut.
Mustafa kemal ise yok olmaya yüz tutan bir milleti akıllı politikalarda ayağa kaldırdı. bunu Türk haklının en büyük manevi desteği olan dini devlet işlerinde ayırarak yaptı. nerede halife fetva okutmadan yönetilemeyen ülke, nerede hilafeti kaldırmak.
bir kıyaslama yapmaya gerek yok. ikisi de çok büyük ve akıllı insanlarmış. ikisinin de adını andığımıza göre öyle olmaları gerekiyor zaten. ama Atatürk'ün işi daha zormuş bunu da belirtmek isterim.
