Don kişot kimine göre delidir kimine göre kahraman. cervantes hapiste yazar bu şaheseri. belki kendisine de eleştiridir bir bakıma. bu yüzdendir ki don kişot'a 2 farklı bakış açısı vardır. hayallerinin peşinden koşan bir adam. inancı ve özgüveni yüksek. sahi bir insanı mutlu edebilecek şeylerin başında değil midir bunlar. don kişot yel değirmenlerine saldırınca sancho: "neden yel değirmenlerini dev sanıyorsunuz" diye sorar. don kişot: "peki sen neden devleri yel değirmeni sanıyorsun" diye karşılık verir. hayat görecelidir. bir yel değirmeni kimine göre pekala dev olabilir. toplumun kabul ettiği şeyleri reddederseniz adınız işte böyle "deli" olur. don kişot'a şövalyeleri eleştiren bir roman gözüyle bakmak sığlık olur. don kişot hayalleriyle, idealleriyle mutlu bir insandı. ne zaman ki "akıllandı" ne zaman ki herkesin gerçek bu dediğine o da evet gerçek buymuş demeye başladı, işte o zaman don kişot mutsuz oldu. bıraksaydılar da don kişot "deliliğiyle" kalsaydı. böylece mutlu olsaydı. bırakmaz ama insanlar işte böyle, bırakmazlar hayal kurmaya, mutlu olmaya...
