kendisinin öyküsüne benzer özgün temayı paylaşmış, 5-6 değil, 360 dan fazla adaptasyon vardır. bu avrupa folklörüne entegrasyonu kolay sağlanmış, muazzam krallıklarca öyküsü dillendirilmiş olduğundan hit yapmıştır, hepsi o..
lakin, isa'nın vahdaniyeti, aslen yaşayıp yaşamadığına dair fikir yürütebilmek için, farklı kadim kültürlerde benzer öykülerin başından geçtiği figürlere rastlanmasının dile getirilmesi tek kelimeyle üşengeçlik cahillik değil, üşengeçlik.
adam duymuş bir yerden, (zeitgeist herhalde) üç-beş parça bir şey bulmuş, "isa yoktur" diyor. bunu, diğer kültürlerde benzerlerinin olmasından nasıl çıkarır ki bir insan?
kültürlerin ortak değerleri vardır. hatta, genel bir öykü backgorundan bile bahsedilebilir. bir dinin, prensipte bir başka dinde veya kültürde bulunan değeri alması kaçınılmaz bir şeydir.. muhakkak alırsınız. velev ki, horus, mitra gibi mitler, isa sonrası, "isaya benzeyen mitler" olarak ortaya atılmış da olabilir. isadan 2500 sene önce denerek, adam aklısıra isadan önce var olduklarına kanıt getirmiş, neye göre amına koyayım? %100 doğru dye bir şey mi var gösterdiğin dayanak sağlam olsun? sen isadan önce bunalr vardı diyorsun ama, isa karşıtları tarafından bu mitlerin sonradan isayı küçük düşürmek için ortaya atılmış olabileceği hususunu göz ardı ediyorsun. nasıl doğmatizm bu?
nuh'un öyküsü, genesis mitosu, elma, ibrahim'in karısı sarah ve cariyesi hacer ile yaşadıkları, kurban faslı, günah çıkarma gibi kitap-ı mukaddes anlatılarının, farklı kadim kültürlerde aynen yer aldığını görürsünüz (karakter isimleri değişmiş olarak) bu, o dini mesnetsizleştirmez ki.
benim şahsi fikrim, isa isminde bir delikanlının hiç yaşamadığı, meryem'in rahminden saf ve günahsız olarak çarmıhta allah olarak can verdiğine vurgu yapan hıristiyan öğretisinin gerçeği yansıtmadığı. bir mit olduğu yönünde. ama bunu düşünürken yukarıdaki gibi bir çıkarım çok saçma olur.. zaten bunu söyleyen birisi, prensipte islam doktrinini de yadsımış olur. zira, islam düşüncesi, isa'nın tanrının görevlendirdiği bir nebi olduğu ve kitap getirdiği hususunda birleşir. isa yoksa, kur-an da yalancı olmakta. o halde, "isa yaşamadı" diyen müslüman, yavaş gelsin.. kendi dinimi yücelteceğim derken, peygamber ve kitabını yalancı konumuna sokmasın. en fazla, "öğretisi bozuldu" falan desin.