kişiselleştirildiğinde, her insana göre vatan haini başkadır. birine göre devrimci olan, halkların kardeşliği için devletle silahlı çatışmaya giren ya da girenleri destekleyen adamlar vatan haini iken, kimine göre değildir.
son örnek için de, kimine göre ülkesindeki öz sermaye ile kurulmuş şirketlerin dış borç ödeme altında satılmasına göz yumanlar; ülkeye bir faydası dokunmayanlar da vatan hainidir.
tüm mesele ortak bir hassasiyet çizgisi kalmamış bir insanlar topluluğunda olmamızdan kaynaklanıyor.
en azından ortada elle tutulabilir bir olayın olduğu durumlarda "vatan hainliği" yaftasını tanımlamak kolaydır. "evet, vatan hainisin çünkü, türk askerini / vatandaşlarını öldüren teröristleri haklı görüyorsun".
oysa bu dar düşünce türkiye gibi ülkelerde geçerlidir. bin yıllık kraliyet ingilteresinde, yahut bilmemkaç yıllık çapulcu amerikada vatan hainliği, "devlet çıkarlarına ters / aykırı davranmak" ya da "devleti zarara uğratmak" şeklinde tanımlanmaktadır.
kısacası, kişiselleşme bu açıdan doğrudur: vatan hainliği sadece kanla belirlenmez. ülke çıkarını bile bile kendi menfaatleri ya da yetersizlikleri yüzünden savunmayan ya da ön plana çıkarmayan her kimse vatan hainidir.
