gavur degisiyle "chanak crisis". britANYA'da hukumetteki liberal parti'nin ipini ceken olay. 1922 yilinda izmir'i ele geciren fahrettin altay komutasindaki birlikler canakkale uzerinden istanbul'a ulasmak ister. canakkale onlerinde takilan birlikler, ingiliz ve fransiz kuvvetlerine bir ultimatom verir, fransizlar cekilme karari alirken, britanya hukumeti basbakani David Lloyd George cekilmeyi kabul etmez ve ardindan olaylar gelisir.
bir grup kandan beslenen lord ve cakal bakanla bir aciklama yapan David Lloyd George, turkiye'ye "aklini basina topla yoksa aklini alirim kocum" mesaji ile savas ilan edecegini duyurunca uzerinde gunes batmayan imparatorlugun baskentinde olanlar oldu. muthis bir muhalefetle karsilasan lloyd george inadindan bir sure daha vazgecmez fakat commonwealth uyesi kanada "sikerim savasini lan.kukla degiliz olm biz. parlementoya sorarim" diye kuskuyu masaya vurunca gotu tutusan lloyd george, sadece inadindan vazgecmeyle kalmayip koltugundan vazgecerek siyaset sahnesine sonsuza kadar veda eder. ardin da hukumet ortagi muhafazakar parti de bir sonraki secime tek basina girecegini aciklar. bir devin cokusudur bu. zaten savas politikalari yuzunden son zamanlarda halk tarafindan pek tutulmayan liberaller, muhafazakar parti gibi buyuk bir destegi de yitirince cil yavrusu gibi dagilir.
sonrasi malum. taraflar mudanya'da anlasmaya calisir. asil anlasma 1923 temmuzunda lozan'da gerceklesir. liberal parti de 80 kusur sene sonra muhafazakarlarla bir koalisyon kurar. ama tam bir kucuk eniste muamelesi goren liberaller canakkale krizinin izlerini hala uzerlerinden atabildikleri soylenemez.
