başına "genellikle" geldiğinde doğru olacak ifade.
şimdi cahillik midir sazan.avi midir bilemem de çoluk çocuğun aklı bulanmasın şöyle açıklayayım;
türkçede harflerin okunuşu çoğunlukla yanındaki harfe göre değişmez. bir kelime yazmaya başlasam bunu şöyle okuyacaksınız; hangi harfi görünce hangi sesi çıkaracağınız, olası ufak farklılıklarla birlikte, sabittir.
d.... "de"
de... "de"
değ... "değ"
deği... "deği"
değiş... "değiş"
...
şeklinde gidersiniz. d belli, e belli, ğ belli, i belli, ş belli. hepsinin işaret ettiği ve kelimeye katacağı ses belli.
peki ingiliz ne yapıyor?
c... "si"
ch... "ç" ("si eyç" de okuyabilir. kendi bile emin değildir kanımca)
cha... "ça"
chan... "çen"
chang.. "çenğ"
change.. "çeync"
"si" diye başlayarak "çeync"e gelmiş kelimemiş. c ile başlayan cümle "come" olsaydı "si" diye başlayıp "kam"a varacaktı misal..
türkçede, harflerin çıkaracağı sesi öğrendikten sonra, kelimelerin okunuşunu çıkarmak için özel bir çabaya gerek yoktur. türkçe bilmesen de büyük ölçüde doğru okursun. harfleri dümdüz, birleştirip okuyorsun. bu demektir "türkçe yazıldığı gibi okunur".
ingilizcede harflerin çıkardığı sesi öğrendin. oku bakalım ingilizce bilmeden o kelimeyi? okuyamazsın. neden? farklı kelimelerde farklı seslere tekabül ediyor harfler de o yüzden. kombinasyonlar farklı sesler çıkartıyor. bunlara da "yoo yazıldığı gibi okunuyoo" dersen başka.