islamı tanıma imkanı bulamamış veya duymuşsa bile kötü işitmiş kimseler için eşari, gazali, nursi ve gülen gibi alimlere göre mümkün olandır...
kuşeyri, ibni haldun, abduh, süleyman ateş ve kuşçuoğlu gibi bazı alimler bu çerçeveyi daha da genişletmişler allahı birlemeyi ve salih amel işlemeyi her durumda yeterli görmüşlerdir.
maturidi ye göre ise kişi aklederek islamı bulma ile mükelleftir. aksi halde cennete giremezler...maturidi alimlerden rabbani ye göre ise eğer islamı işitmemişlerse iman etmediklerinden cennete, bilmediklerinden dolayı mükellef olmadıklarından dolayı ise cehenneme girmezler...
konuya yaklaşımlar muhteliftir...doğrusunu bilen ise yalnız allahtır...
müminin mükellef olduğu şey, islamı temsil etmek ve tebliğ etmektir...ötesi allahın işidir.
