Anadoluda kurulmuş olan ilk Türk Alevi devletidir. Ebulkasım Saltuk Bey tarafından Doğu Anadoluda Erzurum merkezli olarak kuruldu. Saltuklular özellikle Haçlılar ve Gürcülerle savaşmıştır. 1191-1200 yılları devletin hanedana mensup bir kadın olan Melike Mama Hatun tarafından doğrudan yönetilmiş olması nedeniyle de Türk tarihinde özel bir yere sahiptir. Saltuklular Özellikle Erzurum ve Tercan'da değerli eserler bırakmışlardır.
