ayrıldıklarında öldükleri ya da zarar gördükleri için.böyle yaşayan canlılar mecburi birliktelik yaparlar (bkz: liken).isteğe bağlı olanına protokooperasyon denmektedir.protokooperasyonda karşılıklı yarar sağlayan iki canlı ayrıldıklarında zarar görmezler veya çok az görürler.
