Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Fırat Bölümünde yeralan Bingöl ilininin tamamı Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içinde kalır. 8.125 km1 genişliğindeki Bingöl, beş ille komşudur. 7 Aralık 1935 tarihinde kabul edilen bir kanunla, o tarihe kadar bağlı olduğu Muş ilinden ayrılarak, ayrı bir il haline getirilmiştirDüzlüklerin az yer tuttuğu Bingöl toprakları oldukça engebelidir. Başlıca dağlar Bingölün kuzey ve güney kesimlerindedir. Kuzey ve güneydeki dağlık kesimlerin arasına girmiş olan Murat Suyunun vadisi ise yer yer ova görünümündedir. ilin güneyinde, Güneydoğu Toroslara bağlı doruklar yeralır.
île adını veren Bingöl Dağı, Doğu Anadolunun Yukarı Murat Bölümünde volkanik bir kütledir. Bingöl ilinde, yazlar vadi tabanlarında sıcak, yayla kesimlerinde serin, kışlarsa sert ve karlı geçer. Bugüne kadar ölçülen en düşük sıcaklık 20.5°C (2 Şubat 1965), en yüksek sıcaklık ise 41.2°Cdir (17 ve 19 Temmuz 1965). Bingölde en soğuk ay ortalaması 1.4°C, en sıcak ay ortalaması da 26.7°Cdir. Yıllık yağış ortalaması 900 mm. dolayındadır. Meteorolojik verilere göre yılda ortalama 22 gün kar yağar ve yağan kar 80 gün yerde kalır.
Bingöl ilinin dağlık kesimlerinde seyrek meşe ormanlarına rastlanırken, ovalık kesimlerinde doğal bir bitki örtüsünü bozkır bitkileri oluşturur. il sularının tamamına yakın bölümü Murat Suyunda toplanır. Bingöl Dağının Batı ucundan gelen Göynük (Gonk) Suyu ile Batıdaki Peri Suyu, Murat Suyuna ulaşan en önemli akarsulardır. Bingöl ilinin güney kesiminden çıkan sular ise Dicle havzasına yönelir. il ve bir dağa adını veren çok sayıda buzul gölünün bulunduğu Bin- göde büyük göl yoktur. 1990 nüfus sayımına göre Bingöl ilinin sınırları içinde 250.966 kişi yaşamaktadır. Buna göre, nüfus yoğunluğu km2 başına 31 kişidir. Bingölde nüfus yoğunluğu, ili oluşturan ilçeler arasında büyük farklılıklar göstermez. il yoğunluğunun yarısı ya da iki katı kadar olan yoğunluk hiçbir ilçede görülmez.