fuzuli'nin şöyle ifade ettiği:
hâsılım yok ser-i kûyunda belâdan gayrı
garazım yok reh-i aşkında fenâdan gayrı
yani ki;
senin mahallenin başında [beklerken] bela[ya uğramak]dan başka bir elde edeceğim yoktur.
aşkının rüzgarında, fena bulmaktan [bkz. açıklama] başka bir amacım yoktur.
fena, yok olmak, içinde kaybolmak, varlığında erimek demektir. tasavvuftaki en yüce mertebe olan fena fillah budur. bu, insanı vahdet-i vücud düşüncesine götürür. (bkz: ene'l-hak)
tanrı ve alem birdir. birbirinden ayrı gayrı değildir. insan, tanrının bir yansıması ve ışığının bir damlasıdır. (bkz: nur)
insan, içinde alemi gizler. tanrı da alemden ayrı değildir. o zaman tanrı insanın içindedir. yunus'un dilinde;
"bir ben vardır bende, benden içeru" işte tam olarak budur. bunun en başı, ilk adımı, insanın kendinden vazgeçmesi, nefsini öldürmesidir. buna da ölmeden ölmek derler
yahya kemal'in dilinde şöyle ifade bulmuştur bu:
ölmek değildir ömrümüzün en fecî işi;
müşkil budur ki, ölmeden evvel ölür kişi
