türk tarihinin büyük sultanlarından olan alparslan, enerjisi, disiplini, yiğitliği ve adaletiyle öne çıkmıştı. en büyük yenilgiyi alparslandan gördükleri halde bizanslı ve avrupalı tarihçiler de onun yüksek insanlık özelliklerini övmekte ve kendisine adil unvanı vermektedirler.
selçuklu hükümdarı alparslan, islam adaletine dünyada yaygınlaştırmayı görev olarak kabul ediyordu. o, iktidar gücünün çekiciliğine kapılıp büyüklenmekten çekinirdi. sultan alparslan hükümdarlığın kendisine ilahi emirler doğrultusunda adalet, iman, insaniyet ve iyilik severlik duygularıyla idare etmek için allah tarafından verilmiş olduğunu düşünüyordu.
alparslan tüm zafer başarılarının kendisinin olmayıp allahın eseri olduğuna inanıyor ve zafer anında yenilen hükümdara dostça davranmanın önemini biliyordu. bir kale komutanı tarafından öldürücü bir şekilde yaralandığında ağzından çıkan son sözler şunlar oldu:
gençliğimde bana, rabbimin önünde daima alçak gönüllü olmam, gücüm nedeniyle böbürlenmemem düşmanımı küçüksememem öğretilmişti. sonra da merv deki şu sözlerini kazımalarını emretti. alparslanın şanının göklere vardığını gören siz insanlar onu toprağın altında gömülü görebilmeniz için merv e geliniz diyogenes in rakibi bu müslüman türk hükümdarı işte böyle ahlaki karakter ve eğitime sahipti. kiriton dinçmen istanbul yollar açıkken 41 den özetlenmiştir.
