gecim kaynaklarinin sahiplerine ekonomik ve siyasal bagimliligi bulunan sinif.
proletarya, her seyden once sinif bilincine sahip olmalidir. cunku isci sinifinin kolelesmesinin nedeni, uretim araclarini tekelinde tutan kisilere olan ekonomik bagliliktir. bu durumda proletaryanin kurtulusu, kapitalist tekelin yikilmasindan gecer. proleter hareketin amaci da isci sinifinin kurtulusudur ancak bu kurtulus, proletaryanin hem ekonomik hem de siyasal mucadelesiyle gerceklesebilir.
proletaryanin kurtulusunun bugune dek basariya ulasamamasinin pek cok nedeni var. marx bunu, "her ulkedeki sayisiz is kollari arasindaki dayanisma yoksunlugu ve farkli ulkelerin emekci siniflari arasinda birlik bagi bulunmamasi" olarak aciklar. birbirinden kopuk hareketlerin birlesmesi gerektigini soyler.
proletaryanin kurtulusu, yalniz bir isci grubu degil, tum isci sinifi tarafindan gerceklestirilecektir.