yazarın duygu ve düşüncelerini anlattığı yazım türüne 'deneme' adı veriyoruz. denemeler, günlük konuları ele alabildiği gibi cilekli turta'nın yaptığı şekilde, geçmişe yönelik de olabilirler.
ismini Montaigne'in Denemeler adlı eserinden alan bu yazın türü, klasik, edebi, felsefi, eleştirel ve izlenimsel olmak üzere beş grupta incelenir. 'yalnız, yorgun, bitkin ama hala sıcak' bunlar içerisinde izlenimsel denemeye bir örnek olarak kabul edilebilir.
öykülerde; karakterler, -- ki bunlar çoğu zaman bitki, hayvan ve insanlar gibi canlıdırlar -- koşullar ve olaylar ön plandadırlar. oysa denemelerde, duygu, düşünce ve görüşlerin hakimiyeti söz konusudur ve genel itibarı ile iddiası olmayan fikir yazıları olarak tanımlanabilirler.
bu tür eserlerde temel problem; bilgi ve tecrübenin samimi bir sohpet havasında, diğer bir deyişle, yeterince duygu katılarak ifade edilemeyişidir ki bu durumda, yazın bir ders kitabına dönüşerek okuyucuyu ciddi anlamda sıkar.
bu bağlamda denememizin başlangıcına bakıyoruz;
"...küçücüktüm. hayal meyal hatırlıyorum köydeki evimizin sobasını. eski, paslanmış, dökülmüş, onca yılın ağırlığını, onca yıl sıcaklığında taşımış bir soba.
içinde ekmeklerin pişirildiği, kestanelerin çevrildiği, üzerinde çaydanlığın hiç eksik olmadığı bir soba. çocukluğumdan bugüne kadar gelen tek şey..."
bir anda o denli sıcak ifadelerle karşılanıyoruz ki içimiz ısınıveriyor ve devam ediyoruz;
"...dışarıya çıktım, birkaç odun aldım kucağıma. bir bebek kadar masumdular o an benim için. yorgun, bitkin, yalnız sobanın kapağını açtım, odunları yavaşça yerleştirip, gazete yardımıyla tutuşturdum.
çıkardığı sesler, benim çocukluğumun sesleriydi..."
gidişattan anlıyoruz ki yazar; kişisel tecrübelerini, bilmiş tavırlarla okuyucuya ders vermek için kullanmayacak. tam tersi, yaşamını ve anılarını samimi bir üslupla aktarıp duygu ve iddiasız düşüncelerini bir dost havasında bizlere paylaşacak.
"...arkamda bıraktığım çocukluğumun, en güzel yerindedir soba. yalnız, yorgun, bitkin, ama hala sıcacık..."
hayatı paylaştıkça büyür ve çoğalır sevgiler. yaşamı-yaşanmaya değer kılan da bu sevgilerle oluşturulan dostluklar değil midir zaten?
- "hayat paylaşınca güzel!"
duygu dolu paylaşımın için teşekkürler cilekli turta. yazının türü ne olursa olsun, anlamlı ve açık cümlelerin, duygu dolu anlatımın için dahi yazdıkların okunmaya değerdi. yaz lütfen! yaz ki hayatı paylaşmaya devam edelim seninle.
