dünyaya hiçbir faydası olmamıştır. bu yüzden büyütülmesine karşıyım. kazandığı tüm zaferler cengiz han ve ordusunun üstünlüğünden değil karşı tarafın hatalarından kaynaklanmaktadır. harzemşah sultanı Alaaddin muhammed hem siyasi hem askeri açıdan çok saçma stratejiler izlemiştir. birincisi; moğol tüccarlarını katleden otrar valisi inalcık'ı cezalandırmamasıdır. bu siyasi bir hatadır. ikincisi batı seferine çıkan moğol ordusunun karşısına çıkmamıştır. moğollardan 10 kat daha kalabalık ve güçlü bir orduyu parçalara bölüp kalelere tıkmıştır. meydan savaşına girmemiştir. bu da askeri bir hatadır. ön asyadaki hatta moğol imparatorluğu serpilip büyümeden önce dünyadaki en büyük ve güçlü devlet olan harzemşahlar'dan başka moğolların karşısında duracak hiçbir güç yoktu. harzemşahlarında yukarıdaki anlattığım hataları yapmasından dolayı cengiz han bu kadar büyüyebilmiştir. bunlara ek olarak cengiz han'ın kesin anlamda yenemediği tek komutan celaleddin harzemşah'tır. celaleddin bir kaç sefer cengiz hanın kuvvetlerini rezil etmiştir. buna çok sinirlenen cengiz han, celaleddin'in üzerine bizzat gitmiştir. hindistanın kuzeyinde celaleddin'i sıkıştırmış, maiyetiyle çıkmaza giren celaleddin karısını, annesini ve çocuklarını moğolların eline geçmemesi için nehirde boğmuştur. hakim bir tepeden bu olaya şahit olan cengiz han, celaleddin'e hayranlık duyarak;" böyle bir oğlum olsun bütün dünyayı fethederim" demiştir. celaleddin anadoluya geçip türkiye selçuklularıyla savaşmamış olsaydı, hem selçuklular hemde celaleddin, cengizhanı geldiği gibi orta asyaya gönderirdi. vel hasılı kelam; cengiz han iyi bir asker olmaktan ziyade iyi bir siyasetçidir. düşmanlarının zaaflarını öğrenip onları yanlış yapmaya sevketmiştir. harezmlerin yıkılmasından sonra türkiye selçuklularının moğol hakimiyetine girmesiyle. cengiz hanın önünde bir tane dahi engel kalmamıştır. önündeki bu kadar boşluğa rağmen az bile fetih yaptı.
