karl max "din toplumun afyonudur" derken psikolojik yönünü kastetmiştir. din toplumun afyonu iki yöne çekilebilir. birinci toplumsal yön ikincisi bireysellik. toplumsal olarak din, organize edebilir. misal, temmuz 1993 senesindeki sivas olayları. burada din çok iyi biçimde organize edilmiş, yobazları kullanarak katliam yapılmıştır.
bireyselliğe gelince, söz burada biraz yavan kalıyor. bunun önce karl max'ın din toplumun afyonudur'dan önceki sözlerine bakmak gerekir.
karl max der ki "dinsel üzüntü, bir ölçüde gerçek üzüntünün dışavurumu ve bir başka ölçüde de gerçek üzüntüye karşı protesto oluyor. Din ezilen insanın içli ezgisini, kalpsiz bir dünyanın sıcaklığını, tinin dıştalandığı toplumsal koşulların tinini oluşturuyor, din, halkın afyonunu oluşturuyor".
bir dine mensup olan anne baba düşünün. 2 yaşındaki çocukları vefat ettiğini farz edelim. anne baba acılarını çocuğum şu an cennette, rabbimim(tanrımın) yanında vefat ettiğimizde onunla birlikte olacağız diye kendilerini avutmayı tercih ederler. onlar için din, bir çıkış yoludur.
