freud bir takım fikirsel temelleri başkalarından almakla birlikte kendi gözlemlerini genelde patolojik kişilerden almıştır.
dolayısıyla fikirlerinin insan denilen varlık üzerinde çok boyutlu değil de biraz daha dar kaldığını düşünüyorum, bununla birlikte vurgularını hiçe saymamak da doğru olmaz.
insanın iyi yönü diyebileceğimiz vicdani kısmını hayvansal temelden kopmuş gibi düşünmek yerine insanın sınırsız doyurulmaya yönelik bedensel yönünün yanı sıra sonradan oluştuğu ifade edilen süper egodan (kısmen bu da güzel tespit zaten) daha ötede (maslow'un da gördüğü kendini gerçekleştirme arzusu) ihtiyaçları var gibi. bastırılmamış bir cinsellik ve doğru yöne kanalize edilmiş saldırganlığı bulunan insanlar asıl daha fazla ruhsal doyum ihtiyacı duyarlar ve üretim yaparken yerine göre kendilerini tüketirler.
yani insandaki boşluk bu kadar kolay doyurulamaz. sadece geçici rahatlama sağlanır psikanalizle.
insan tamamen boş bir levha gibi de değildir. yani nötr değildir tamamen. arketip olayı ve genetik faktörler bir takım eğilimleri doğuştan getirir. hatta islam'a göre insanın içinde sürekli hakikat arayan köklü bir yön derinlerde ya da yüzeye yakın hep vardır. insan sadece bilgiyle ya da bedensellikle de tatmin olmaz, anlam arayan varlıktır.
