köprü, han, hamam, kervansaray, medrese yapmıştır da, sanayileşme yönünde tek adım atmamıştır. avrupa'da sanayi devrimi yaşanırken, kendisi de aynı yatırımı yapacağı yerde modern tezgahlarda üretilen tekstil ürünlerini ithal ederek, yerli dokumacılığı yok etmiştir. hantal ve durağan yapısı modernleşmeye imkan vermemiştir.
feodal bir toplum olarak japonya, imparator meiji eliyle köklü reformlar yaparak avrupa'ya yetişmeyi bilmiştir. tabii ki, sanayileşme, gavur icadı gibi gerici argümanlarla engellenmediği için japonya sanayileşmiş ve modernleşmiştir. osmanlı'da ise, yeniliğe karşı büyük bir direnç gösteren ilmiye sınıfı sayesinde kalkınma hamlesi başlatılamamış, buna kalkışan ilerici padişahlar katledilmiş, bu iş gericiliğin kırıldığı cumhuriyet döneminde başlatılabilmiştir. tabii ki, tıpkı matbaanın ülkeye gelmesi gibi, sanayileşme de yüzlerce yıl sonra gecikerek başlamıştır.
