resmi isimlere bakarsak new york abd nin kuey dogusunda yeralan, new england ın da buyuk kısmını sınırlarına dahil eden buyukçe bir eyalettir. baskenti albany olan eyaletin en buyuk kenti ise new york city dir. ancak dunyanın geri kalanında new york denilince insanların aklına eyaletten ziyade sehirin kendisi gelir.
ilk adı new amsterdan olan new york a once hollandalılar gelmiş ancak ingilizlere pek de dayanamadan sehirden silinmişlerdir. new york ilk gunden beri hep bir kultur karmasası olmus ve bu gunumuze kadar katlanarak devam etmişrtir.
sehre birkac acıdan bakalım once:
abd lilere gore new york abd değildir. amerikanın geri kalanında new yorklu lar kaba uc kagıtcı en azından tehlikeli olarak gorululer new york sehrinin kendisi de son derece tekinsiz kalabalık ve yorucudur. işin aslı new york amerikalılara da bir avrupalı ya da asyalıya oldugu kadar yabancı gelir. klasik bir amerikan sehri değildir new york. diğer sehirlerin aksine insanların coğunlugu (turkiye de oldugu gibi) apartmanlarda otururlar ve cogunlugunun arabası olmaz, işlerine cogu avrupalı gibi metro veya taksi ile giderler. bu acıdan amerikanın diğer sehirlerinden epey farklıdır new york.
dunyanın geri kalanı için ise new york hep ulasılması veya en azından gezilmesi hedeflenen ruyaların veya kabusların sehridir. dunyanın her noktasından ama her noktasından insanlar hayallerini gerceklestirmek için new york a gelirler. sadece bu durum bile new yorkluya basarma azmi ve yaratıcılık pompalar.
new york a ya aşık olunur ya da new york tan nefret edilir. ortası yoktur
new yorkya zengin ve fakir yoktur, çok zengin ve çok fakir vardır. (elbette orta sınıfa yaklasan insanlar vardır ama onlar sehir dısında ikamet ederler )
new yok city beş bolgeden ve 4 ada ve 1 yarım adadan oluşur. mahattan adası ve bolesi new yorkluların city derken bahsettikleri yerdir. unlu new york silüeti aslında manhattan siluetidir. manhattan dışında queens, brooklyn, bronx ve staten island sehrin diğer bolgeleridir.
her çağda dunyanın bir baskenti olmustur. bu baskentler dunyanın butun renklerinin ve uygarlıklarının zirvesini içererek bulundukları doneme damgasını vururlar. roma, istanbul, paris, londra ve nihayetinde new york.. çağımızın basketin new york elbette diğer çağların baskentlerine gore daha da canlı buyuk ve ihtişamlıdır.
aslında dunya ekonomisini ceviren ve dunya siyasetine iyi kotu etki eden şirketlerin pek çoğunun merkezi new yorkta değildir.(coca cola: atlanta, microsoft: seattle, mc donlads: chicago, general motors: detroit) bununla beraber dunya uzerindeki kayda değer her buyuk şirket new york borsasında işlem görürür. new york un baskentliğini tescil eden biraz da budur. bunun yanında çağımız her ne kadar sanat çağı olmasa da sanatın merkezi de 1940 lardan itibaren paris in dususe gecmesi ile new york olmustur. silicn vadisi new yorkta olmasa da buradaki şirketlerin hisseleri de nwe york un diğer dev borsasında işlem görür.
son soz olarak eger bu sehirden nefret edenler değil de aşık olanlar listesindeyseniz, new york u terkeder terketmez bir seyler sizi oraya cekecektir. niç bir şehir sizi kesmeyecek gordugunuz her seyi new york ile kıyaslayacaksınız ve vizyonunuzun zirvesini gormus olacaksınız demektir. ayni istanbuldan sonra turkiyenin her yerinin size sakin ve renksiz geldiği gibi new yorktan sonra belki dunyanın geri kalanı size bu sekilde gelecektir.
