yaptığım detaylı araştırmalar sonunda:
-insanlardan bazıları efsane ve boş sözleri satarlar. ( 31-lokma: 6)
- kayneyi, satmasını, parasını ve öğretmesini haram etmiştir. (kayneyi, içki meclislerinde erkeklere şarkı söyleyen cariyedir), (hadis)
- ilk ağlayan ve ilk teganni eden şeytandır. (teganni, şehveti ve insan aşkını harekete geçiren şiirlerdir.) (hadis)
- çalgı dinlemek günahtır. o mecliste oturmak, fasıklıktır. o çalgı ile lezzetlenmek küfürdür (kulak nimetine nankörlük etmektir), (hadis)
- "sonuç olarak musikiye kesin olarak haram veya helal demek mümkün değildir"(kütüb-i sitte)
- said nursiye göre (şakirt değilim): mûsikiye insan ruhunun belli bir ölçüde ihtiyaci vardır. şöyle der: evet, beşer hakikate muhtaç olduğu gibi, bazı keyifli hevesata da ihtiyaçı var. fakat bu keyifli hevesat, beşte birisi olmalı.
konuya noktaladığımı düşünüyorum. ( son iki si başka ayet ve hadislerin de yorumuyla ulaşılmış ortak sonuçtur.)