sultan abdülhamid istibdatının baskıcı ayrıntılarından birisidir. hamit, kendisine muhalif kişileri, mason locasına yakın olmakla suçlamakla kalmayıp; onlara atfettiği farmason sözcüğünün içerisini de; beynamaz, gavur, atayiz gibi muhtevalarla doldurmuştu. farmasonluğun, inançsızlıkla bağdaştırılması kendisiyle başlar.
