çanakkale savaşı sonraki kurtuluş savaşı için ingilizler' de done olmuş bir savaştır. bitmiş bir halde ama hala orada direnen bir ordu buldular çanakkale' de ingilizler.
hatta bakanlıkta bulunan churchill bile ''avrupalı' nın 100 yıldır yapamadığını türkler yapmıştır'' demiştir, bu sözüyle yahya çavuş ve seyit onbaşının başarısının avrupa' yı 100 yıl geriye götürdüğünü söylemiştir.
churchill' e göre türkler savaşta çabucak yenilecek ve pes edecekti ama türk itiatsizliğini hiç beklemediği yerden yedi ve savaştan sonra bakanlıktan oldu.
''Türkler, Çanakkale'yi zorlayan çağının en ileri tekniğine sahip güçler karşısında adeta bir kale gibi dikilmişlerdir.'' sözü ile ''Yegane mağlup olduğumuz savaş çanakkale' dir.'' deyimi o' na aittir.
bu bir bakan için söylenmesi zor bir itirafnamedir. savaşın uzaması almanların işine geldiği için alman komutan savunma düzeneğini kendisine göre kurmuştur ve zayiatın fazla olması ordunun başarısızlığından değil savunma yerlerinin köhnece kurulmasındandır. almanlar savaşı osmanlı lehine bitirebileceklerini dahi tahmin etmiyorlardı düzenek de onlar nazarında almanya lehine savaşı uzatma oyalama taktiği üzerineydi çünkü bulgaristan' ın ittifak' a katılmaları için zaman gerekiyordu, ki öyle bir mağlubiyet aldılar ki itilaflar savaş biter bitmez dünyada öyle bir etki bıraktı ki bulgaristan ittifak tarafına anında geçmiştir yoksa geçeceği yoktu onlar da italyanlar gibi söz verip dönebilirlerdi.
savaş osmanlı denen çınarın dünyaya bıraktığı son büyük savaşı, son kurşunu ve tüketinişiydi ama o öyle bir çınar olarak devrildi ki bitmiş, çürümüş denilen o çınarın gölgesi rus çarlığını yıkmaya yetti, o çınarın gölgesi altında kalan çarlık daha fazla dayanamadı ve yardım ve silah cephanesi taşıyan itilaf gemileri boğazı geçemeyince çarlık çöktü bolşevik devrimi patlak verdi.
savaştan sonra kurtuluş savaşı' nda ingiltere yeni kurulacak olan türkiye' ye saldırmak için kendi bile askerini bile gönderemedi çünkü içerideki muhalefet çanakkale hezimetinin kendi aleyhlerine yeniden hortlamasından endişe ediyorlar ve kendi evlatlarını gönderemiyorlardı bu öyle bir savaştır. çanakkale' de hint, yeni zelanda ve avustralya askerlerini göndermek kolaydı çünkü sömürgeleriydi ama iş kendi çocuklarına gelince yeni kurban yunanlıları gönderdiler, yunanlılar durumu çok geç uyandı ama kurtuluş savaşı bitmiş toplamda 250 binden fazla yunan ölü, yaralı, kayıp ve esir bırakmışlardı. hasta ve sakat hasarları hariçtir.
hım savaş zayiatı fazla mıdır? evet, fazladı ama bu savaş düzeneğinin yabancıların eliyle kurulmasındandır. alman politikası etkisi.
peki savaş bir iç cinayet midir? evet, bu kavramı ben söylüyorum, neden çünkü savaş savunmadır ve bizim evimizde meydana gelip kendi öz evlatlarımızı elimizden alıp gitmişlerdir.
osmanlı bataryalarını dahi incelediğiniz zaman bu iç cinayeti görebiliyorsunuz. neyine güvendi osmanlı dersiniz? almanlara neye güvenecek. düşünün adamın birinde tek kırma kırıkkale var karşındakinde taramalı makine ve diyorsunuz ki savaş başladı ve ekliyorsunuz ölene kadar durmak yok. kim daha öldürmeye müsait, karşı taraf, işte bu, osmanlı iç cinayeti bundan ibarettir işte, bitmiş bir silah sistemi ve karşında kat kat güçlü zırhlılar ama o demir çemberi göğsünde kırıp parçalayan bedir' in aslanları kadar aslanları var. garbın afakını sarsa da o çelik zırhlı duvar onların iman dolu göğüsleri vardı.
geride çanakkale savaşı' nın şehitlerini tınlamayan bir nesil bırakarak.
ruhları şad olsun, her ne olursa olsun dehşet bir savaşta kaçmadılar, geri dönmeyi düşünmediler, yan gelip yatmadılar can verip yattılar. biz saygı duyuyoruz efendim, haddimizi biliriz. allah hepinize rahmet etsin bu lafım şehitlerimizden ziyade ruhları nane ruhuna dönen yeni nesile, ruhunuza el fatiha.