Liseli ergen şakirtlere söylendiğinde prim yapabilecek, size bir bilim insanı muamelesi gördürtecek söylem. Onlar misal evrim varsa neden o zaman şu anki maymunlar insan olmuyor dediğinizde de alkışlarlar sizi. Çünkü daha henüz bilim nedir bilmemektedirler. Üzücü olan muhtemelen bu başlığı açanın ergenliğini çoktan bitirmiş olmasıdır. Yazık tabi. Hep ezberci eğitimin sonucu bunlar.
Neyse, öncelikle bir teorinin kanıtlanmamış olması onun doğru olmadığı anlamına gelmez. Evrim teorisinin halen bir teori olarak kabul edilmesi bilimin ince eleyip sık dokuyan kimliğinden ileri gelir. yoksa evrim kesin doğru sayılacak kadar gerçek bir bilgidir.
yine de bir şeylerin daha iyi anlaşılması adına bir şeyin henüz kanıtlanmamış olmasının onun doğruluğuna zarar verip vermeyeceği konusunu inceleyelim.
mesela bir boks ringine iki boksör koyalım. Boksörlerden biri mike tyson, diğeri seksen yaşında ayakta zar zor duran bir ihtiyar olsun. Müsabaka boyunca sakatlık olmayacağı, her iki boksörün de tüm performansını kullanacağı şartını koyuyoruz. peki kim kazanır?
tabii ki mike tyson kazanır. işte şimdi önemli noktaya geldik. bu neyin kanıtıdır? acaba bu müsabaka her zaman dünya ağırsiklet boks şampiyonunun kazanacağının kesin kanıtı olmuş mudur? hayır efendim olmamıştır. çünkü o seksen yaşındaki adamın mike tysonı dövme ihtimali sıfır değildir. ikinci bir müsabaka yapıp yine bir dünya şampiyonunu seksen yaşında başka bir ihtiyarla karşılaştırdığınızda bilimsel olarak elinizde yine o şampiyonun kazanacağına dair bir kanun yoktur.
özetle dünya şampiyonu bir boksörle seksen yaşındaki iki insanı karşılaştırdığınızda illa ki şampiyonun kazanır diye bir kanuna sahip değiliz demek istiyorum. ama elimizde böyle bir kanun olmaması o müsabaka üstüne bahse girerken hiç seksenlik dedeye paramızı yatırmamızı sağlar mı?
bu kez örneği fizikten verelim. Newtonun kütleçekimi kanununu hepimiz biliriz. Nedir bu kanun: Evrendeki iki cisim birbirlerini, kütleleriyle doğru orantılı; kütle merkezleri arasındaki uzaklığın karesiyle ters orantılı olarak çekerler. bu bi kuraldır. bu kuralı newton kanıtlamış ve kanun olarak fizikte yerini almıştır. ama diyelim ki Newton hiç var olmamış ve kimse bu kuralı kanıtlayamamış olsun. Biz de milyonlarca çarpmada bu kuralın uygulanabilirliğini birebir gözlemlemiş, Trilyonlarca kez bunu denemiş ve aksi bir gözlem yapamamış olalım. bu neyin kanıtıdır?
evet yine bir kanıt değildir. Trilyonlarca kez gözlemleyip tek bir istisna bile bulamamış olmak hala bir kanıt sayılmaz. kütleçekimi meselesi bir teoremden ibarettir. ama bir bilim adamı karşısına bu konuda bir hesaplama olayı geldiğinde yine de bu teoremi kullanabilir. üstelik ortada bir kanun bile olmadığı halde. çünkü artık sayısız kereler bu teorem sorulara doğru cevap vermiştir. tıpkı seksenlik dedenin ortada bir kural bile olmadığı halde ringte dünya şampiyonunu dövemediği gibi. peki bu örneklerin evrimle ilintisini kurmak mümkün müdür? Ona bakalım.
evrim, doğal şartlara daha iyi uyum sağlayan bireylerin hayatta kalıp genlerini sonraki nesillere aktararak çoğaldıklarını, beceriksiz canlıların yok olduklarını, daha iyi uyum sağlamanın rastgele mutasyonlar sonucu meydana geldiğini, bu mutasyonlar sonucu tür değişikliklerinin de sağlanabildiğini iddia eder. peki bu kanıtlanabilir bir iddia mıdır? bence değildir. bugün bir buzul içinde bozulmadan hapsolmuş bi homo erectus bulsak bile evrim teorisi hala teori olarak adlandırılacak. çünkü erectusun yaşamış olduğuna bir kanıt olacak o bulduğumuz (ki zaten bin tane fosil bulmuşuz, artık gerek yok donmuş bir tanesine ama neyse) ama onun önceki insansıdan evrimleşmiş olduğuna dair bir kanıt hala elimizde olmayacak. gelecekte belki kanıtlamak için yeni yollar icat edilebilir ama bugün için ben bir yol düşünemiyorum. Ne bileyim belki bir zaman makinası icat olur geçmişi fiilen görüp kanıtlamak mümkün olur gelecekte. Ama hiçbir zaman (dikkatinizi çekerim hiçbir zaman diyorum) evrimin tüm safhalarını tek tek kanıtlamak mümkün olmayacak.
özetle: sadece bir teori bu, önemi yok diyenler bilimin sadece evrim konusunda teorilerin üstüne şekillendiğini zannediyorlar. Ama gerçek bu değil. Gerçek olan evrimin varlığı. Evrim kanıtlanmış bir şey (bakterilerin şekil ve formasyon değişiklikleri). Ve artık laboratuvarda çalışan bir teknisyenin günlük uğraşı haline gelmiş durumda. Bu sayede ilkokulda aşı yiyor, hasta olmuyorsun. Henüz kanıtlanamamış olan ise evrim teorisi. O da iddiasının büyüklüğünden kanıtlanamıyor işte. Şimdilik..
