köyün saf çocuğundan neredeyse ağanın tetikçisi durumuna düştüğünü anlatan filmdir bu film.
Ağalık düzenine başkaldırmasında başka.
Bilo saftır ve ağaya anasından, babasından daha fazla inanmakta ve güvenmektedir.
kibar feyzo gibi bir karakterdir bilo ama arada ince ama çok önemli bir farkları vardır o da feyzo nun ağaya güvenmemesi bilo nun ise tabiri caizse ağaya tapmasıdır.
Bilo cano isimli bir kızı sevmektedir, cano ise ağayı istemektedir çünkü ağa iktidar demektir, güç demektir, bu yüzden gözü yüksektedir cano' nun ve büyük oynamaktadır. Çaresiz kızların hayalleri zenginle evlen zengin ol mantığını yansıtmaktadır burada cano nun hayali. ağa köylüyü avuç içine almıştır ; kah kurban bayramında kestiği kurbanın etini gıdım gıdım kesip verdirerek * kah kahvenede çay içecek parası olmayan köylüye kredi açarak.
Kurban eti dağıtımında yardımcısı eti fazla kesince ona kızmaktadır sadece bir kişi için kızmamak durumundadır o da cano nun anası sultan hanım. çünkü o ve kızı cano yu görünce yardımcısına iyi ve büyük kes talimatını veren ağanın menfaati vardır kızını ister eeh kaz gelecek yerden tavuk esirgenir mi?
Sultan' ın hapisteki kocası memeo nun çıkmasına az süre kalmıştır ve bu adamın bir şekilde ortadan kaldırılması lazımdır o da en ucuz yolla ona inanmış aptallarla olur * ancak. ağa bilo' yu çağırır, yedirir, içerir, beynini yıkar o senin baban haso yu vurdu sen de onu vuracaksın diye emir verir bilo' ya vurması için, bilo gider, hapiste yıllarca yatmış yeni çıkmış memo bilo' ya ağaya güvenme, ben güvendim, yıllarca boş yere yattım demesine rağmen ne bilo, ne memo nun karısı ağadan zerre şüphe etmezler.
maho ağa nın kullarım diye tabir ettiği bilo gibileri kandırması da çok kolay araçlara bağlıdır, git onu vur sana et verecem, 500 banknot verecem, bulgur verecem, bak bakacam sana şeklinde özetlenebilir.
şans o ki adam kendi kendine ölür bilo nun talihi o an için döner ama her emeksiz şans gibi bir gün mutlaka şans onu bırakacaktır. ama bilo memo ya öldükten sonra kurşun sıkmıştır ve jandarmaya kendisinin onu öldürdüğünü iddia etmiştir böylece hapise girmiştir, şimdi sultan hanım kızı cano ya bilo yu öldürmesi için direktif vermektedir, yeni düşman bellidir, ağa içlerinde gizli düşmandır da farkına varmazlar. birbirlerine düşürüp bunları ve kırdırıp geri planda durmuştur ağa.
Zaman olur bilo hapisten kaçar, köyün kahvecisi hüso ve şivan' ı zorla yanında zapt eder ve dağa çıkarlar artık işler değişmiştir...
artık o eşkiyadır.
Ağa yanına gelir dağa bilo' nun yanına, ve onu yine kandırır, kandırılmak o halkın kaderidir çünkü içlerinde şüphe barındırmayan düşünceler tecavüze muktedirler. ağa bunu jandarmaya ispiyonlamaz onun yerine erzak gönderir zamanı gelince kullanacaktır çünkü bu yeni yetme eşkiyayı. kaz gelecek yerden yine tavuğunu esirgemeyen bir ağa vardır karşımızda. Bu arada bilo nun yanındaki adam sayısı artmaktadır düzene başkaldıranlar bilo diye birinin haberini alanlar çevre köylerden gelip * adamları haline gelmişlerdir şivan ve hüso da yaşlılıktan dolayı köye dönmüşlerdir.
Bu sıralarda iki bürokrat köye gelmişler tüm köylüye duyuru yapmışlardır toprak reformu var herkes nüfus kağıtlarını getirsin demiştir. memurlar önünde topraklar dağıtılmıştır ama ağanın planı memurlar gidince nasıl olsa devlet denetimi yok parasız geri alırım şeklindedir, ertesi gün de ağa cano yla düğün yapmaktadır. bu haber sülo tarafından bilo ya iletilir, dananın kuyruğu ilk burada ısırığı alır ve bunu duyan bilo cano yu dağa kaçırır ve onu eşi yapar. Ağa bunun intikamını almaya yemin eder.
gel zaman git zaman ağa köylüden toprakları üzerine devretmesini ister ama köylü razı değildir, bu hiddetle bilo nun yanına varan ağa köylüye baskı yaparak topraklarını geri alması istekte bulunur, tabi bilo hemen bu isteği yerine getirir ve tüm köylünün toprakları yine ağanın olur. bu arada artık bilo nun adı sınıf atlamasından dolayı sefil bilo değil bilo ağadır, maho ona bu şekil hitap ederek gaz verdiğine şahit oluruz. bilo nun ağaya söylediği laf vardır ki bu köylü eşektir sopadan başka anladığı dil yoktur demiştir zira eşkiya olduğunda kendini sözde sınıf atlamış görmektedir. *
bilo hüso nun tabiriyle yanlış tarafı tutmuştur, eşkiyası olan bir köylü olsaydı köy halkı durum farklı olurdu ama o ağası olan eşkiya olmayı tercih etmişti bir kere ve eşkiyası olan ağanın da ne büyük bir tehlike olduğunu çok iyi anlıyorsunuz burada.
Sıra gelmiştir ağanın kendi beslediği yılan olarak tabir ettiği bilo nun daha başı büyümeden kafasının kesilmesine, bu sefer kurban sülo isimli diğer bir saf köylüdür. yine sana et verecem, bulgur verecem, gerisine karışma, sana kimse dokunamaz, sana ben bakacam, 500 kayme verecem, sihirli sözcükleriyle hep tutmuş olan o materyaliyle bu sefer süloyu kandırmıştır. Sülo da bilo gibidir daha doğrusu oranın halkının tümü gibidir, niye vuruyorum, sorunum ne, neden ben diye hiç sormaz, emrin başım üstüne ağam der yola koyulur ama başaramaz. bilo durumu sülo dan öğrenir önce inanmaz ağam yapmaz öyle şey, ben ağanın oğluyum sen ağamla aramı açmak istiyorsun der ama ilk defa şüphe düşer içine ve ağaya önce sülo yu gönderir kapı arkasında dinlemektedir ikisini ve duyduklarından sonra ortaya bir çıkar ki o diyaloglar herkese tokat gibidir :
''-Şimdi sen beni öldürtmek istesen ben sana, ağama mı inanırım yoksa bu sümüklüye mi inanırım?
-bana inanırsın bilo can.
-nah sana inanırım puşt oğlu.
-yeter ulan yeter, sömürdün, kanımızı emdin, ağzımıza sıçtın, ırzımıza geçtin ulan! sen geçtin, baban geçti, babanın babası geçti da artık yeter. gavatsak, sefilsek, salaksak o kadar da değil. artık sana inanmıyorum. anlamışım bizim asıl düşmanımız sensin. ''
Vurur ağayı, jandarma komutanına köylüsünle konuşmak istediğini söyler ve şunları söyler :
-''hepiniz hakkınızı helal edin, ben cahalım eşşegin biriyim, ağa namussuzunun sözlerine inanıp size kötü laflar ettim, kendimi bir pok sandım, beni affedin. ''
köylü affetmez tabi ama bilo cebinden ağaya imzalatmış olduğu senetleri çıkarıp yırtınca hepsi sevinç içinde affeder, çünkü menfaatleri vardır aslında af değildir olay her beyazın siyahıdır orada duran. köylü yırtılan seneti görünce :
-''yaşa bilo hay elini ayağını öpek.''
Bilo :
-''yoo, kimsenin elini ayağını öpmeyin, başımıza ne geldiyse bu kıç baş öpme sevdamızdan geldi, kula kul olmanın sonunu gördünüz artık ağa da bey de sizsiniz''
işte bir filmin kısaca özeti budur, devlet-eşkiya-halk ilişkisi, insan-toprak-tarım ilişkisi, toprak reformu-egemen güç dengesi, sosyal devletin vazifesi gibi denklemleri beynine sokar adamın bu film. bilo herkes kadar siyah değildir ama ağırlıklı olarak beyazdır bu filmde, ağa simsiyah bir karakterdir aslında, cano herkes kadar siyah, her siyah kadar da gridir, Sade bir ağalık yoktur veya sade bir başkaldırı aslında ötesi vardır insan yaşadığı yerdir. * **
