kuyucu murat paşa

entry158 galeri video1
    35.
  1. tarihteki en ünlü terminatörlerden biridir. memalik-i ali osman'ın* bekası için eşkiyalar, isyancılar ve bağımsızlık yanlılarının yok edilmesi esas uzmanlık alanını oluşturmuştur.

    tarihçilerimizden ismail Hami Danişmend onun hakkında şunları söylemiştir:

    " Anadolu Türkü'nün ebediyyen lanetle anacağı Kuyucu Murat, ihtiyarlığından dolayı 'Koca' lakabıyla da tanınan 90 lık bir zalimdi. Kuyucu, yalnız asilerle taraftarlarını değil, onlara her nasılsa ekmek ve su vermiş zavallılardan başka civarlarda bulunan komşularını bile kılıçtan geçirtecek derecede kana ve bilhassa Türk kanına susamış bir canavardır."

    osmanlı tarihçisi peçevi ibrahim paşa'nın onun hakkındaki görüşü ise şöyledir.

    " Bu ol vezir-i azamdır ki, memalik-i Al-i Osman'ı eşkiyadan temizlemiştir ve 500 yıl önce Şeyh-i Ekber hazretleri (Muhyiddini Arabi) 'Kuyucu Koca' diye ona işaret ile kitabına yazmıştır. Saltanatın namusunu korumakta kesin kararlı idi. Celali diye adı çıkan kimsenin Cuhud, imana gelmez, merd-i mülhid, tövbekar olmaz dizesinin anlamına uygun olarak, ne imanına, ne müslümanlığına, ne de tövbesine kesinlikle güvenmezdi. Ölümden gayrı bir araçla onun doğru yola getirilebileceğine katiyen inanmazdı! "

    kuyucu murat paşa, ismail hami danişmend de dahil olmak üzere birçok tarihçi tarafından türk (türkmen) alevi düşmanı olarak görülse de, eşkiyaların, isyancıların ve bağımsızlık yanlılarının yok edilmesi hususunda, din, mezhep ya da etnik köken ayrımına gitmediği, alevi-türkmenler üzerinde yoğunlaştığı söylenen katı tutumunun ise, yavuz sultan selim'in alevi-türkmenlere karşı uyguladığı ve zaman içerisinde devlet politikası haline gelen genel tavrından kaynaklandığı, şah ismail'e meyleden tavırları ile alevi-türkmenleri güvenilmez bir topluluk addetmesinin de bu tutumunda etkili olduğu tahmin edilmektedir.

    - celali isyanlarının ilk elebaşı konyalı saracoğlu ahmet'i yakalatarak idam ettirmiş,

    - iskenderun yöresinde bir türlü durdurulamayan ve dürzi isyancılar ile güç birliği yapan canbulatoğlu'nu iskenderun'da mağlup etmiş ve esir almış, ermeni rahip kemahlı grigor'un 1595-1640 yılları arasında tuttuğu notlarına göre(*), canbulatoğlu taraftarı 26.000 kişinin kafalarını vurdurarak bir kelle tepesi haline getirmiş,

    - anadolu beylerbeyini mağlup edip manisa, bursa, balıkesir yöresini yakıp-yıkan kalenderoğlu piri mehmet'i uzun bir kovalamacadan sonra göksun yakınlarında sıkıştırmış ve tüm kuvvetlerini yok etmiş,

    - bayburt'ta efsane haline gelen murad haniler, beyşehir'de emirşahi adı verilen, bulundukları bölgeye korku ve nam salıp devlet otoritesini hiçe sayan eşkiyaları yakalayıp öldürmüştür.

    bu minvalde eylemleriyle vicdansızlığının yanı sıra, devletinin hizmetinde bir nefer, bir görev adamı olduğunu da kanıtlamıştır. padişahlığı döneminde, yaklaşık 5 yıl süreyle sadrazamlık yaptığı sultan ı.ahmed tarafından baba iltifatına mazhar olmuştur.

    ***

    (*) " O gün, gün batımına kadar ruus-u maktüa-ı a'dadan (kesilmiş düşman başlarından) defterlerle adetleri zaptedilen, yirmialtıbin kelle-i büride (kesik baş) işgah-ı serdar-ı Behram iktidara (Behram kudretle serdarın önünde) getürülüp otag-ı zernitak (altın kuşaklı otağ) önünde püşte-var (tepe halinde) yığıldı. Yirmi neferden fazla cellatlar, darb-ı rikabdan (ense vurmaktan) dinlenmeyip güruh güruh getirilen eşkiyaların kellelerini kat'ederlerdi."
    4 ...