hristiyan ortodoks mezhebinden öz be öz türk boyu bir kavimdir.şu ana dek milli bilinçlerini korumuş olmaları türkçeye dört elle sarılmış olup incili bile türkçe okumalarındandır.bilindiğinin aksine türkiye (istanbul) türkçesine en yakın ağızı kullanırlar.öyle ki gagauz türkçesi azeri türkçesinden bile yakın ve daha anlaşılırdır.Tarih boyunca bir taraftan Rumen milliyetçiliğine bir taraftan rus slav milliyetçiliğine maruz kalmaları son yüzyıl içerisinde de sovyet esareti altında yaşamaları milli bilinçlerini yok etmeyip tam tersi onları dünyanın türkoloji konusunda en önemli profesörlerini yetiştirmeye varan bir milliyetçilik anlayışı geliştirmelerine yol açmıştır.kültürlerine oldukça bağlı olan bu halkın bütün üyeleri ne yazık ki gagauzyada yaşayan akrabaları kadar şanslı değildir.yanlışlıkla ya da bilinçli bir şekilde yunanistanla olan mübadil değişimi sırasında rumlarla birlikte oldukça fazla sayıda karamanlı diye tabir ettiğimiz ortodoks türk kökenli soydaşımız da yunanistana istemeyerek göçe zorlanmıştır.Ne yazıkki günümüzde kendisini ortodoks türk olarak addeden oldukça az olmakla birlikte çoğu yunan toplumunda yunanlaşarak asimile olmuşlardır.ancak içlerinde milli bilince sahip olup türk dünyasına ve türkiyeye bağlı önemli bir ortodoks türk sınıf da mevcuttur.umarım bu kültürlerine bağlılık ve tam bağımsızlık savaşında yolları açık ve gelecekleri istedikleri gibi olur.
