*
Bizler iyi degerlendirmemisiz onun cevre hareketini ama bakin dunya ne guzel degerlendirmis hareketini. Ben size bu bilgileri vermek icin 1919 da basladim ve bugune kadar cikan butun gazete ve dergileri tariyorum. Taramam sirasinda 28 Temmuz 1933 gunun Cumhuriyet gazetesinde bir haber okudum. Inanilmaz bir haberdi. Hani bir cicek aliyoruz, kirmizi renkte, hediye goturuyoruz ve adina da "ATATURK Cicegi" diyoruz. O ATATURK ciceginin adini biz koyduk zannediyorduk ama bakin gazeteyi aynen okuyorum. Gazete haberi su "Chicago ozel, gecenlerde Wanderbit Universitesi profesorlerinden doktor Kirk
Landin laboratuarlarinda muhtelif ameliyeler neticesinde kirmizi renkte
yeni bir cicek elde edilmistir Profesor bu yeni cicege isim ararken yaninda duran ama Tarsus Kolejinde ATATURK'le tanismis, ondaki tabiat bilgi ve ilgisine hayran olan bir diger profesor bu cicege ATATURK isminin verilmesini onermistir. Ve bu oneri dunya nebatat dairesine iletilmis ve ATATURK'un yaptigi calismalarin anlatildigi toplantida oy
birligiyle kabul edilmistir". Yani dunyadaki her ulkede bu cicek Gazi ATATURK adiyla
uretiliyor ve satiliyor.
Peki baska bir lider var mi diye arastirdim bir cicege adini veren, baska hicbir lider yok. Cunku tabiatiyla bu kadar butunlesebilen bir lideri dunya tarihi yazmamistir. Diyorki Mustafa Kemal "cevre hareketi disinda eger lider olacaksaniz eger lider olmaya kalkistiysaniz ki icinizde ogrenci arkadaslar var mutlaka sinif baskanlari vardir eger sinif baskani olacaksan bu bi liderliktir,
sinirin nedir? siniftir sinifin icerisindeki tek bir tebesir tanesi tek bir sira tek arkadasinin problemiyle ilgilenemeyeceksen o liderligi kabul etmeyeceksin demektedir Mustafa Kemal.
Peki ikinci sirrimiz ne? Ikinci Sirrimiz; dunya tarihi sadece bir sifati Mustafa Kemal'e vermistir. Baska dunyada hicbir liderin alamadigi bir sifattir bu hangi sifat mi? Ne dersiniz? Evet Basogretmen diyen var aranizda, hosgorulu evet biliyorum hepsi
gonlunuzden gecen sifatlari ATATURK'un ama soruyorum sizlere bir insan dogumundan
olumune kadar ya bir askerdir, ya bir devlet adamidir ya cevrecidir ya tiyatrocudur ya
sanatcidir ya arkeologdur bir seydir. Ama bunlarin hepsi birden olabilen dunyadaki tek lider Mustafa Kemal ATATURK oldugu icin dunyada "kultur antropologu" sifati verilebilen tek lider Mustafa Kemal'dir.
"Kultur Antropologu" nedir ne degildir uzun uzun basinizi agritmayacagim.
Hadi gelin 5 Mayis 1935, Ahlatlibel'e gidelim. Ahlatlibel Ankara yakinlarindaki kazilarin basladigi yer biliyorsunuz. Butun arkeoloji kazilarinin yapilma emrini veren Mustafa Kemal, muzelerin acilma emrini veren de Mustafa Kemal. Ama bugunkulerde oldugu gibi acin, kazin, imza; oyle degil. Nasil yetismis inanin, 25 yillik arastirmaciyim
hic anlamadim. Bakiyorsunuz Efes kazilari basliyor iki kere gidiyor, Konya'da
Asar kazilari basliyor basinda, birde bakiyorsunuz Ahlatlibel kazilari baslamis basinda, toprak aliyor, olcuyor, biciyor. "Ya ne yapiyor Mustafa Kemal" diyorlar. Cankaya'ya gidiyor, Cankaya'da uc gun uc gece hic uyumadan; uyumamak icin alnina islak bezler koydurmus, birilerini cagiriyor,telefonlar ediyor bir heyecan bir telas. Uc gun sonra "gelin diyor Ahlatlibel'e gidiyoruz". Hemen geliyor diyorki "arkeologlar toplanin". Biliyorsunuz baslarinda en buyuk arkeologumuz Zubeyir KOSAR var. Bu Zubeyir KOSAR'in bir e bir anisidir. Toplaniyor ve diyorki Mustafa Kemal heyecanla; "kazdiginiz yer yanlis, surayi kazmaniz gerekir". Yabanci arkeologlar "el insaf pasam, anladik iyi askersin iyi devlet adamisin ama yani bu iste bizim isimiz niye karisiyorsun" der gibi
aralarinda birkac sey oluyor ama emir buyuk yerden. Basliyorlar Mustafa Kemal'in gosterdigi yeri kazmaya. Sonuc mu? Butun bulgular oradan cikacaktir. Inat ugruna, kendi
ceplerinden oder ve kendi dedikleri yeri kazarlar hicbir bulguya rastlamayacaklardir .
Bunun uc gun sonrasi, ATATURK Galip ARCAN'in yazdigi "Sirat Koprusu" adli piyese davetlidir. Davetiyede boyle yazar piyesin basinda mutludur biraz sonra sinirlenmeye baslar bir muddet sonra bitince "bana Galip ARCAN'i cagirin!" der. Galip ARCAN gelince "bu piyesi siz mi yazdiniz "der. "Evet pasam ben yazdim". "Hayir, bu bir Bolunun Flor Doranj adli Boldvilin'in aynen cevirisi neden bunu belirtmediniz hakkinizda sorusturma actiriyorum" diyecektir. Buna benzer pek cok aniyi da okuyunca ne dedim
biliyormusunuz. Samimi konusacagim inanin sizlerle. Dedim ki "a be Atam Boldvilin'e varincaya kadar ne zaman okursun? ne zaman kafanda tutarsin".
Ve o sirada ne yaptim biliyor musunuz? Yirmi yillik arastirmaciydim, ATATURK'le iddiaya girmek gibi, dedim "senin basinda durmadigin ilerletmeye calismadigin bir alan bulmak benim boynumun borcu olsun". O sirada da "Sanat ve ATATURK" adli arastirmami yapiyorum
baktim resimde Turk tarihinde ilk resim sergisini o aciyor, heykelde dinin etkisini kaldiriyor ama karsima yedinci sanat dali geldi. Ne? Sinema. dedim herhalde burda iddiayi kazandim". Hey hat, bas yonetmen Cezmi AR, basrolde Mustafa Kemal, film
cekiyorlar. Ve Cezmi Ar Mustafa Kemal'e tabi Cumhurbaskani ya diyemiyor soyle dur boyle dur diye diger oyunculara siddetle bagiriyor. Ataturk "Gel Cezmi gel, burda baskomutan sensin. ben bu isi bilmem. Onemli olan isin iyi cikmasi. Bana da ayni siddet ve hiddetle bagiracaksin" der. Cezmi AR hayatinin son gunlerinde "ben bir daha asla oyle bir oyuncuyla calismadim" diyecektir.
Yil 1937, Munir Hayri EGELIYLE odalarina cekilirler. Cankaya' da ne mi yaparlar? ATATURK bir film senaryosu yazmistir, adini da koymustur; "Ben bir Inkilap Cocuguyum" dur adi. Kendi yazdigi film senaryosunu Munir Hayri EGELI cekecektir, ATATURK oynayacaktir. Ama yil 1937 dir, omru vefa etmemistir. Derim ki haydi filmciler bulun bu senaryoyu filme
cekin pokemondan cok daha faydali olacagina ben kesin gozuyle bakiyorum.
Bu arada ATATURK'un her seyi iyide ben iddiadan vazgectim, tamam dedim. Kesinlikle iddia falan yok artik, iddiayi Mustafa Kemal kazandi ama merak ediyorum nasil yapti diye.
Asil sir nerde? O sirada en buyuk lider elestirmeninin sozu geldi elime.
Liderleri cok sIki elestiren bir elestirmen diyorki ATATURK icin "Liderler icerisinde elestiri acizligi yasadigim tek lider Mustafa Kemal'dir. Cunku butun Ronesans, butun reform, butun aydinlanma cagi etkinlikleri bir adamin kafasinda toplanmis, bir caga siran etkinlikler on yilda basarilmis, bu buyuk bir mucizedir en buyuk radikal Mustafa
Kemal'dir" bunu biz demiyoruz dunyanin en buyuk lider elestirmeni diyor.
