Yahudilerin yeme icme kanunlaridir. olay sadece etle sutu ayirmakla bitmez, cok uzun, detayli, ciltlerce kurallar vardir. Bunlardan aklimda olup bir yere bakmadan yazabileceklerim sunlardir:
Et:
- Buyukbas hayvan cift toynakli ve gevis getirmesi gerekmektedir. Domuz cift toynakli olmasina ragmen gevis getirmedigi icin kosher kanunlarina gore yemek yasaktir. Benzer sekilde deve gecis getirdigi ancak tek toynakli oldugu icin yenilmesi yasak olan baska bir hayvandir.
- kucukbas hayvanlarin sadece bir kismi yenilebilir. bunlar tavuk hindi vs.dir.
- av eti kesinlikle yasaktir.
- sohet denilen profesyonellerce hayvanin kesilmesi gerekir.
- Kullanilan bicak tamamen purussuz olmalidir. Sohet kesim oncesi tirnagiyla puruz olup olmasidigini kontrol eder. Puruz varsa bicak degistirilir.
- hayvan, boynundaki iki damar + nefes borusu ayni anda olacak sekilde, tek hamlede kesilmelidir.
- Hayvanin herhangi bir fiziksel sakatligi olmamasi gerekir. Topallayan veya sakat bir hayvan kosher degildir.
- hayvan kesildikten sonra otopsi yapilir. Sayet hasta bir hayvan da kosher degildir.
Not: turkiyede kesilen hayvanlarin %94u kosher cikmamaktadir, bu sebeple kosher et cok pahalidir.
- kan tamamen akitilmalidir.
- kan akitmak icin et ya izgara yapilmali, ya da pisirmeden once bir kac saat tuzda bekletilip kani emilmelidir.
- kalp gibi kanin bol oldugu sakatatlarin cogunda 24 saatten uzun suren kandan arindirma islemleri mevcuttur. Kimse ugrasmak istemedigi icin sakatat genelde yenmez.
-- Et urunleriyle sut urunlerini beraber tuketmek yasaktir. Et yenildikten sonra minimum 6 saat beklenip ardindan sut urunu kullanilabilir.
Deniz urunleri:
- butun deniz urunlerinin pullu ve yuzgecli olmasi gerekmektedir.
- bu baglamda, kalamar, deniz bocekleri ve yumusakcalari ve daha bilimum bocegin tuketimi yasaktir.
Bocek:
- 4 adet ismi verilen cekirgenin yenmesi serbesttir. Ancak bu ismi verilen cekirgelerin hangileri oldugu bu gun bilinmemekte oldugundan bocek yenilmez.
Mutfak:
Et ve sut karistirilmamasi gerektigi icin mutfakta bilimum detay vardir. Bazilari:
- Kosher mutfaklarda 2 yemek takimi, 2 bulasik makinesi, 2 cesme, 2 buzdolabi, 2 tencere/tava seti vs. vardir.
- nasil ki et ve sut urunleri karistirilmaz, bunlarin hazirlandigi ve yenildigi kap kacak da karistirilmaz.
- hatta bulasik eldivenlerinden sungerlere, oradan cesmelere kadar hepsi etli ve sutlu diye ayrilmistir.
Bunlar aklimda olan kurallardan sadece bir kac tanesi. Dedigim gibi kosher kurallari ustune ciltlerce kitap vardir...
