"efendileri tarafından sömürüldüler, faşistler tarafından öldürüldüler."
1900 olarak da bilinen bernardo bertolucci başyapıtı. salt bertolucci'nin değil, sinema tarihinin de en önemli eserlerinden biri. italyan köylülerinin efendilerinden soyutlanmalarını, başka bir dünya, başka bir düzen istemelerini özetler. birbirinden güzel ve tüyler ürpertici sosyalist marşları, italyan emekçilerinin ağzından duyarız film boyunca.
enternasyonel bir filmdir bu: italyan, fransız, amerikalı, ingiliz oyuncular bulunur castte. uluslararası bir çalışmadır, belki de derinliği buradan gelir.
burt lancaster efendiyi, gerard depardieu köylüyü, robert de niro efendinin ikilemdeki evladını, donald sutherland ise efendinin uşağını oynar. bu başyapıt, 318 dakika uzunlağındadır ve beş buçuk saate yaklaşan uzunluğunun aksine, hiçbir karesinde izleyeni baymaz; anlattığı insanlık tarihidir sonuçta.
