istanbul'un fethinden sonra takip edilen siyasetle osmanlı bir cihan devleti hâline gelmiş, avrupa devletler muvazenesindeki tesirini her geçen gün artırmaya muvaffak olmuştu. fatih sultan mehmed'in kendisini roma imparatorluğu'nun varisi olarak telâkki ederek, batı roma üzerinde hak iddia ettiği bilinen bir gerçekti. venedik ve diğer avrupa devletleriyle cereyan eden uzun muharebeler, osmanlı'nın üstünlüğü ile neticelenmişti.
1478 yılındaki anlaşma ile dubrovnik cumhuriyeti'nin ödediği yıllık vergi artırılmıştı. fatih, vergisini aldığı bu toprakları zaten kendisine ait saymakta idi. osmanlı, italya'nın her türlü siyasî faaliyetinde etkili olmaya ve küçük devletçikler arasındaki münasebetlerde belirleyici rol almaya çalışıyordu. korfu dışındaki iyonya adaları tocco hanedanına ait bir dükalıktı. dükanın napoli krallık hanedanından bir prensesle evlenmesi bölgedeki dengeleri etkileme potansiyelini meydana getirdi. venedik ve napoli krallığı savaş hâlinde bulunmakta idiler. diğer italyan devletleri de buna göre pozisyon almıştı. adriyatik'i iç deniz hâline getirmeye çalışan venedik bu mücadelede napoli'yi ezmek zorunda idi. venedik ile 1479 yılında istanbul'da imzalanan muahedede de bu dükalığın yer almaması, siyaseten venedik'in iyon adalarını italya topraklarından saymadığı mânâsına gelmekteydi.
birkaç ay sonra fatih, yıllık verginin nakden değil aynen ödenmesini gerekçe göstererek gedik ahmet paşa'ya dükalığın alınması emrini verdi. düka mukavemet etmeden hazinesiyle napoli'ye kaçtı, adalar alındı. karşı tarafta yani italya çizmesinin topuğunda yer alan otranto'nun da alınması venedik'i iki tarafta hapsederek, onun akdeniz'den faydalanma ihtimalini ortadan kaldıracaktı. medici ailesinin idare ettiği floransa cumhuriyeti ve napoli krallığı arasında başlayan savaş bu fırsatı da verdi. papalığın napoli yanında yer alması floransa'nın yenilmesine sebep olacağından osmanlı, floransa tarafını tutarak buraya daimî bir elçi gönderdi. osmanlı ordusu da temmuz 1480'de otranto yakınlarından karaya çıkarak pulya topraklarını fethe başladı. avrupa'da büyük bir telâş meydana geldi. hattâ kendisini emniyette görmeyen papa, papalığı güney fransa'ya nakletmeyi düşündü. floransa, üzerinde fatih'in resminin bulunduğu madalyonlar yaptırarak minnetini göstermeye çalıştı. madalyonun bir yüzünde bulunan üç taç, doğu roma ve trabzon imparatorluklarını resmediyor, boş bulunan taht ise batı roma tahtını simgeliyordu. bu dönemde italya'daki devletçiklerin bir kısmının ispanya tesirindeki napoli krallığı yerine türklerin idaresinde bir napoli'yi tercih ettikleri anlaşılmaktadır. hattâ istanbul'daki venedik elçisi, fatih sultan mehmed'e güney italya'daki haklarını tanıdıklarını ifade etmişti.
fatih, diplomatik olarak bütün şartları hazırladıktan sonra italya'nın fethine başlanmıştı. otranto, gelibolu gibi osmanlı için bir merkez hâline getirilecek ve italya içlerine girilecekti. donanma-yı hümayun da özellikle ispanya'dan gelmesi muhtemel bir yardım için hazır beklemekteydi. yüz parça gemiden meydana gelen donanma otranto limanı'na demir attı. şehir, osmanlı kuvvetlerine on dört gün direnebildi. gedik ahmet paşa kuvvetlerini ikiye ayırarak brindisi ve taranto'yu hedef olarak verdi. pulya eyaleti yani italya çizmesinin topuğu fethedilmek üzere idi. papalık büyük bir panikle bir haçlı ittifakı meydana getirmek için elinden geleni yaptı. ingiltere ittifaka katılmayacağını bildirdi. mesih paşa'nın büyük bir donanma ile rodos üzerine harekete geçirmesi dehşeti daha da artırdı. bu sırada 49 yaşındaki fatih sultan mehmed'in ölüm haberinin gelmesi ve akabinde tahta çıkan sultan bayezid ve şehzade cem arasındaki saltanat mücadelesi italya'nın fethi için başlayan bu faaliyetleri aksatmış oldu.
