davranışsal yansımaları olması gerekmez sadece. örneğin salvador dali, resmettiği tablolarda, o yıllarda sanata giydirilmeye çalışılan felsefi boşboğazlıkların, ahlaki kaygıların amına koymuştur. insan, özü vasıtasıyla değil toplum dayatması ile şekillenmiş bu iki kavramı düşünce, davranış veya eserleri ile alt edebilir.
ahlak, çağlar ve toplumlar ötesi, kural zincirinden bağımsız, kişinin hür iradesi ile verdiği kararların kimler tarafından nasıl değerlendirildiğine göre değişen göreceli ve muallak bir olgu. coğrafyadan zamana kadar çok değişken parametreleri var.
200000 yıl önce aynı şeyi yaptığım için tanrı ilan edilecekken, aynı şey yüzünden 2012'de 20 yıl hapis cezası alma ihtimalim varsa, "salt ahlak" nedir tartışmaya açıktır. din, ahlakı yönlendiriyor bir de sürekli, düşünün artık.
önemli olan kararlar, seçimler. hür irademin bana daha az vicdan azaplı bir ömür geçirtmesi. zamanın asimile ettiği her değer yargısına kolum girsin.
vicdan azabım az ise ahlaklıyım ben. konu-komşu, sosyologlar (top sakallı oluyorlar hep), toplum, kurallar, tarih ne demiş umrumda değil.
