ordu birliklerinin sivas imranlı yöresinde alevi-kürt köylülerine yaptıkları şiddet, baskı ve saygısızlık politikasının sonucunda patlak veren isyan. ulusal nitelik ilk isyanlardan biridir. tarihte kürdistan ulusal bayrağı olan ala rengin ilk defa 1921 yılında sivas'ın imranlı kazası merkezine çekilmiştir.
Temmuz 1920 yılında Mısto kumandasındaki Koçgirili kuvvetler Zaranın Çulfa Ali Türk karakoluna baskın düzenleyip askerleri esir alırlar. Bu hareket Koçgiri isyanı olarak tarihe geçer. 20 Ekim 1920de Dersimden hareket eden bir kuvvet, Giresundan Eğine gelmekte olan Türk cephane kuvvetlerini Kuruçay ilçesinin Kamlo bölgesinde kuşatıp, cephanelere tamamen el koyarlar.
Meço Ağa, Diyap Ağa, Mustafa Bey, kol ağalıktan emekli ve uzun zamandır Sivasın Aziziye kazasına yerleşmiş Karabal aşiretinden Kango oğlu Ahmet Ramiz, binbaşı Hasan Hayri, Dersim milletvekilliğine tayin edilirler.
1921
6 Mart 1921de Sivas Ümraniye merkezi kuşatılır. Buradaki Türk Alayı teslim olmaya mecbur kalır. Alay komutanı Halis, oluşturulan Harp Divanı tarafından ölüme mahkum edilir ve Ümraniye merkezinde kurşuna dizilir. Türk Alayının tüm top, makineli tüfek ve askeri donanımına el konur.
8 Mart 1921de Ovacık Pezgewr aşireti reisi Bıra ibrahim, Maksudan reisi Polis Munzur, Çırpazin nahiyesi müdürü Mustafa, Arslan Aşiret reisi Mahmut Ağalarla Alişerin kumanda ettiği 2500 mevcutlu bir kuvvet Koçgirililere yardım için hareket eder. Munzur dağlarını ve kışın karını hediklerle aşarak Kemaha varırlar. Kemah merkezini işgal edip, Hükümet Konağını yakarlar. Kaymakam ve jandarma komutanını esir alırlar. Daha sonra Kuruçay ilçesini de işgal edip buranın derbeylerinden şehsivar oğlu Mahmut ve arkadaşlarını tutuklayarak kaymakamla birlikte Ümraniye merkezine götürürler. Bu kuvvetler Refahiye ilçesini, Divriği bölgesi nahiye merkezlerini, Koçhisar ilçesinin Celallı nahiyesini de ele geçirirler.
14 Mart 1921de Hükümet bölgesel seferberlik ilan eder. 15 Mart 1921den itibaren Sivas, Elazığ ve Erzincan vilayetlerinde sıkıyönetim ilan edilir.
20 Mart 1921de Giresunlu Topal Osmanın çete alayı Refahiye üzerinden Koçgiriye cephe açar.
21/22 Mayıs 1921 gecesi 400 kişilik bir kuvvetle Dersimliler Kemahın güneyine, 30 Mayısta da 500 kadar bir güçle Ilıça saldırırlar.
30 Mayista Dersimden Koçgiriye yardım maksadıyla giden 500 kişilik kuvvet, 2 Haziran 1921 günü yenilir. Bunun üzerine Alişan Bey ve arkadaşları 17 Haziranda teslim olurlar. Koçgiri isyanı böylelikle bitmiş olur.
15 Haziran 1921 günü, Seyit Rıza Ovacık aşiretlerinden oluşan 1000 kişilik bir kuvvetle, Erzincanda Erzincan Valisi Ali Rıza, Milletvekili Hacı Fevzi ve bir kısım ileri gelenle, M. Kemal ve Hükümetin isteği üzerine bir görüşme yapar. Görüşmede Baytar Nuri ve Koçgirili Alişan da hazır bulunur. Dersimlilerin hazırladıkları 24 madelik istek paketi kabul görmeyince, görüşmeler kesilir. Bu görüşmeler neticesinde Koçgirili Alişan ve Haydarın aileleri ile birlikte yerlerine dönmelerine olanak sağlanır. Yunan ordularının yenilgisinden sonra Haydar ve Alişan istanbula çağrılırlar ve orada zorunlu ikâmete tabi tutulurlar.
--spoiler--
