israil ombudsmanı ve devlet kontrolörü Micha Lindenstrauss, 9 Türk'ün öldürüldüğü 2010 yılındaki Mavi Marmara operasyonuyla ilgili hazırladığı raporda karar sürecinde hatalar olduğunu belirterek, hükümete ağır eleştiriler yöneltti.
israil'de bugün açıklanan 153 sayfalık raporda, karar alma sürecinde sorunlar olduğu, tartışmaların aceleye getirildiği, gelişigüzel yapıldığı ve aşırı şiddet kullanımına ilişkin olası senaryoların gözardı edildiği belirtildi. Raporda Ulusal Güvenlik Konseyi'ne gerekli bilgilerin iletilmediği de vurgulandı.
Lindenstrauss, Başbakan Binyamin Netanyahu'yu olayın sorumlusu olarak gösterdi. Raporda, "Başbakan'ın önderliğinde ve sorumluluğu altında (filoya) ilişkin karar alma sürecinde önemli sorunlar olduğu görülüyor" denildi.
Raporda, "Hükümet, ordu ve istihbaratın üst düzey yetkililerinin Türk filosunun önceki filolara benzemediğinin farkında olmalarına karşın, Başbakan'ın karar alma süreci, uygun koordinasyon, belgeleme veya hazırlıklar yapılmadan tamamlandı" ifadeleriyle Netanyahu sert bir dille eleştirildi.
HATA VAR ANCAK...
"Karar süreçlerinde hataalar olması, sonucun çok daha farklı olabileceği anlamına gelmiyor" denilen raporda, olayın gelecekte yaşanabilecek başka durumlara hazırlıklı olmak amacıyla incelendiği ifade edildi.
Raporu yorumlayan, Netanyahu'nun ulusal güvenlik danışmanı Yaakov Amidror da "Bugün uluslararası alanda daha büyük sorunları halletmeye çalışıyoruz" diyerek iran'a atıfta bulundu.
NETANYAHU UYARILARI DiNLEMEDi
Raporda, aralarında dönemin Genelkurmay Başkanı Gabi Eşkenazi'nin de bulunduğu üst düzey yetkililerin gemideki yolcuların olası bir operasyona şiddetle karşılık verebilecekleri yönünde birçok kez uyarılarda bulunduğu bilgisi de yer aldı.
Mavi Marmara'nın yola çıkmasından birkaç hafta önce, Aşkenazi, Netanyahu ile Savunma Bakanı Ehud Barak'a bir mektup göndererek, filonun güç kullanmadan, diplomatik yollara başvurularak gelmesinin engellenebileceğini söyledi.
Rapora göre, bu mektubun gönderilmesinin ardından Netanyahu ile Aşkenazi, olası diplomatik adımları görüşmek üzere dört kez bir araya geldi.
Netanyahu'nun, "filonun zor kullanılarak durdurulmasının, Mavi Marmara gemisinin güvertesindeki çatışmayı başlatmadaki sorumluluğunu içselleştirmediği" ifadesine yer verilen rapora karşın, israil Başbakanı gemiye yönelik müdahalenin çatışmaya yol açabileceği yönünde uyarı almadığını iddia etti.
ERDOĞAN VE NETANYAHU ARASINDA DiPLOMASi TRAFiĞi
Raporda, Türkiye ve israil arasında operasyon öncesinde, çeşitli kanallardan yoğun bir diplomasi trafiğinin de izlendiği ancak bunun krizi önleyemediğine yer verildi.
Netanyahu ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan arasında, filo Gazze'ye hareket etmeden önce dolaylı bir temasın sağlandığı belirtildi.
Bu kanallardan biri de Türkiye'nin ABD Büyükelçisi Namık Tan ve israil'in bu ülkedeki Büyükelçisi Michael Oren arasında sağlanan temaslardı. israil Başbakanlık Ofisi, Erdoğan'a filoyu durdurması yönünde mesaj iletildiği belirtilirken raporda "Çabalar filonun durdurulmasını sağlayabilirdi" denildi.
"NETANYAHU ERDOĞAN'IN FiLOYU DURDURABiLECEĞiNE iNANDI"
Başbakanlık Ofisi Netanyahu'nun Erdoğan'ın filoyu durdurabileceğine inandığı ancak Türkiye'nin cevabının kendilerine operasyondan bir hafta önce iletildiği belirtildi.
Raporda, Namık Tan'ın Gazze'ye yardım ulaştırılması için israil'in Aşkelon Limanı’nın kullanılması önerisinin de hayata geçirilmediği ifade edildi.
israil aynı dönemde Yunanistan, Kıbrıs ve Türkiye elçilikleri üzerinden Gazze'ye ulaştırılacak "uygun yollardan" iletilmesini talep ediyordu.
Raporda, bu talepten 10 gün sonra ve operasyondan dört gün önce yardım gemilerini Aşdod Limanı'na kabul etmeye hazır olduğu ifade edildi. Ancak bu plan üzerinde ikinci temas, operasyondan yalnızca 24 saat önce gerçekleşti ve hiçbir sonuç alınamadı.
iSRAiL iSTiHBARAT BÖLÜMÜ GiZLENDi
Öte yandan, raporun istihbarat örgütlerinin hatalarını irdeleyen bölümünün ayrı dağıtıldığı ve "gizli" ibareli olduğu belirtiliyor.
NETANYAHU TEŞEKKÜR ETTi
Netanyahu'nun sözcüsü Mark Regev hazırlanan rapor hakkında yaptığı ilk açıklamada, "israil'in demokratik süreci, kusuru bağımsız olarak tespit etmek için oluşturulmuş kurumsal mekanizmaları da içerir ve Devlet Denetleyicisi'ne yaptığı çalışma için teşekkür ediyoruz" diye konuştu.
BARAK: "ELEŞTiRiLERi KABUL EDiYORUM"
Barak, raporla ilgili yaptığı ilk değerlendirmede, "eleştirileri kabul ettiğini ve de geçmişte olduğu gibi savunma kurumlarının ve israil ordusunun düzeltilmesi için gerekenleri değiştireceğini" söyledi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Yapılması gereken budur ve yapılacaktır" denildi.
iSRAiL ORDUSUNDAN AÇIKLAMA
Raporun yayımlanmasının ardında bir açıklama yapan israil Ordusu, eleştirileri olumlu karşıladığını belirterek raporun önerilerini uygulamak için işbirliği yapmaya hazır olduğunu duyurdu.
MUHALEFET HÜKÜMETE YÜKLENDi
israil Meclisi Knesset'te 1915 Ermeni olaylarının görüşüldüğü özel oturumda konuşan Meretz Partisi Grup Başkanı Zehava Gal-On hükümetin Ermeni trajedisini Türkiye'ye saldırı amaçlı kullandığını söyledi.
Gal-On "israil, onuruna ve güvenliğine zarar vermeden, Türk vatandaşlarının öldürülmesinden dolayı Türkiye'den özür dileyecek kadar güçlüdür" diye konuştu.
