Divan-ü Lügatit Türk'te Umay'a tapsa çocuğu olur diye bir atasözü geçiyor.
Buradan da bunun bir Tanrı olduğu kolayca anlaşılır.Tengricilikte Gök Tanrı'nın kızıdır.Ruh falan değildir.
not: Altay Mitolojisi'nde hâlâ var olması elbette bu varlığın daha sonradan onların inançlarında ortaya çıktığını göstermiyor. Yukarıda defalarca zikredilmiş. Orhun Yazıtları'nda Bilge Kağan annesini Umay'a benzettiği gibi, Tonyukuk Umay üzerimize mi çöktü diyerek Kök Tengri'nin yanında bu varlığa değiniyor. Türklerde "yir sub" denen yer ve suları simgeleyen tanrılar, gökyüzünü simgeleyen bir tanrı "kök tengri" görebildiğimiz ve bulabildiğimiz kadarıyla dişiliği ve bereketi simgeleyen bir de kadın tanrıça "umay" vardır. Tengricilikle islamiyet birbirine diğer dinlerin birbirine benzediği kadar benzer. Tam aksine onlarca zıt tarafı vardır. Cengiz Han devrinde islamiyet ve Tengriciliğin(Şamanizm deniyor ancak Şamanizm'i bugünün bazı türklerinin dini için kullanmak daha doğru) çelişmesi ve orta bir yol bulamamaları bunu kanıtlar. tengricilik'te "ongun" denen putlar da vardır ki ibn fadlan türkler üzerine yaptığı seyahatinde erkek cinsel organı şeklindeki bir puttan bile bahsediyor. Dolayısıyla bu islamiyetle tengriciliği bağdaştırıp bilim dışı konuşmalar gayet yersizdir.
