elbette ki osmanlıdır, 623 yıl 30 küsür milleti bünyesinde tutmuş, her gittiği yere medeniyeti götürmüştür.
-tuvaleti bile avrupalılara öğreten bir medeniyettir bu medeniyet.
-balkanlarda ki her şehre ayrım yapmadan eserler dikilmiştir, hangi şehrin ne ihtiyacı varsa (köprü, cami, medrese) hiç düşünülmeden yapılmıştır.
-30 küsür milletin tamamının ne diline ne de dinine karışılmıştır, herkes dostane yaşamıştır bir arada.
-insan ayırımı yapılmamış, her milletten insana devlet yönetiminde görev verilmiştir, yeter ki devlet yönetiminde yeteneği olsun.
-yabancı tüccarlar yerli tüccarlardan ayrı tutulmamış herkese eşit davranılmıştır.
direkt kendinden olmayana bu kadar hoşgörü ve sevgiyle yaklaşan bir medeniyet, bir anlayış çıkmamıştır. isteseydi her milleti müslüman olmaya zorlayabilirlerdi, isteseydi yabancıların tüm mal varlıklarına zorla el koyabilirdi, isteseydi herkesi yerinden yurdundan edebilirdi ama bunların hiçbirini yapmadı osmanlı.
bu yüzden 19.yüzyıla kadar hiçbir isyan yaşanmadı, rusların gazlamaları ve fransız ihtilalinin sonuçları osmanlı medeniyetini içten çökertmiş oldu.
