kufe, basra, mısır şehirlerinde yaşanmaya başlayan isyan hareketleridir.
bu şehirlerin ortak özelliği, islamiyet'e sonradan katılmış olmasıdır. bu isyanlar islamiyet'e yeni geçen, tam olarak bilmeyenler tarafından çıkarılmıştır. büyük sahabeler bu isyan faaliyetlerine katılmadı. bu isyanlarda kışkırtıcılar rol oynamıştır. en önemli kışkırtıcı abdullah ibni sebe'dir.
bu üç şehirde yaşayan insanlar hazreti osman ile görüşmek istemişti görüşmede, yönetiminden memnun olmadıklarını ve valilerin değiştirilmesini istiyorlar. hazreti osman valilerin değiştirilmeyeceğini müfettiş yollayıp teftiş ettireceğini ve şikayeti gelenlerin olayları abarttığını söylüyor. valiler yönetimden alınmıyor ve isyancılar tekrar hazreti osman ile görüşmek istiyorlar. hazreti ali bu isyancıları karşılıyor ve onlara fitne, fesatlık yapmanın islamiyet'te günah olduğunu, islamiyet'in önceliklerini anlatıyor. daha sonra kufe, mısır ve basra'dan gelen isyancılar kendi şehirlerine dönmek üzere geri dönüyor. mervan(hazreti osman'ın yardımcısı) mısır'a hazreti osman'ın adına mektup gönderiyor. hazreti osman'ın mühürü mervan'da olduğu için mühürü mektuba basıyor. (bkz: Mervan ın Mektubu)
mervan mektubu götürmesi için bir kişiyi görevlendiriyor ve bu kişi mısır'a giden bir kervana katılıyor. kervandaki insanlara " elimde hazreti osman'ın mektubu var" diyor. kervandakiler bunun üzerine mektubu alıyorlar. okuduktan sonra mısırlılar tekrar medine'ye hazreti osmanla konuşmak içi geri dönüyor. kufe ve basralı isyancılara da geri dönmeleri için haber veriliyor. bu üç şehir'in isyancıları geri dönüyorlar. karşılarına tekrar hazreti ali çıkıyor ve "neden geri geldiniz" diye soruyor. hazreti osman'ın mektup yazıp yazmadığı soruluyor ve oda inkar ediyor. hazreti osman'da inkar ediyor. daha sonra mervan'ın yaptığı anlaşılıyor. mervan'ın öldürülmesi isteniyor ve hazreti ali, hazreti osman'a eğer onu öldürmezse isyanın dahada artacağını belirtiyor. hazreti osman bunu kabul etmiyor. müslümanlar hazreti osman'a cephe tutuyor. muaviye şam'dan ordu getirip onu ve ülkeyi koruyabileceğini söylüyor ama hazreti osman bu teklifi kabul etmiyor. daha sonra tekrar hazreti osman'ı korumak istiyorlar ve hazreti osman " müslümanlar benim yüzünden savaşmasın" diyor.
bu yeni müslümanlar'ın içinde hazreti ebu bekir'in oğlu muhammed'de vardır. çünkü mektupta öldürülmesi gerekenler arasında adı yazıyordu. muhammed ve yanındakiler hazreti osman'ın evine giriyorlar. muhammed hazreti osman'ın sakalını tutuyor. hazreti osman ona " baban bu halini görse senden utanır" diyor. muhammed bu söz üzerine yaptığı hareketten pişman olup isyancıları engellemek istiyor ama iş işten geçmiştir. harb el-ka'ki, hazreti osman'ın başına demirle vuruyor, kuran-ı kerim okunduktan sonra darbeler sonucu ölüyor.
isyancılar hazreti osman'ın hazreti ömer'in yanına gömülmesini ve cenaze namazının kılınmasını ve musalla taşına konulmasını istememiştir. ve defin işleminin tam olarak yapılmasına izin vermemişlerdir.
