mustafa kemal ile kendini kıyasladığı söyleniyor. çanakkale savaşının komutanlarından biri niye kendini emrinde olan bir subayla kıyaslasın anlamış değilim. osmanlıya avrupada enverland denirken mustafa kemali kim tanıyordu diye düşünmek gerekir. birinin kurduğu cemiyet osmanlı da meşrutiyet ilan ederken, diğerinin kurduğu da başarılı olamayıp(vatan ve hürriyet)kendini ittihat terakki partisine katmıştır. öyle birleşme falan da değildir gidip üye olmuşlardır. enver paşayı hain kabul eden zihniyeti anlamıyorum. bu adam yanında ki bir kaç subayla trablusgarp da italyanlara geçit vermemiş, osmanlıyı yıllar sonra bir savaştan galip ayırmamış mıdır? (ikinci balkan savaşı).kaldı ki çanakkalede ki zaferin de mimarlarındandır. elbette askeri ve siyasi zeka olarak mustafa kemal ile kıyaslanamayacak derecede zayıftır. fakat bugün ki türkiyenin temelleri enver paşa ve cemiyeti tarafından atılmıştır. cumhuriyete giden yolda meşrutiyetin ilanını sağlayarak cumhuriyete zemin hazırlamıştır. ayrıca çağdaşlık, laiklik, kadın hakları gibi konular hiç de cumhuriyet döneminde ortaya çıkmış kavramlar değildi. ittihat terakki zaten bunları olabildiğince uygulamaya çalışıyordu. kalkınma planı da cumhuriyet döneminde uygulanmamıştır ilk defa. hatta bundan çok daha başarılısını enver paşa ittihat terakki iktidarında uygulamıştır.
enver paşaya halkını riske attığı için hain deniliyor. peki enver paşanın hiç bir karşılık ve makam beklemeden savaşa katılma isteği neden o kadar kritik bir dönemde mustafa kemal tarafından kabul edilmedi? o zaman bu savaş kaybedilse ne olacaktı? sırf iktidar da hırsı var diye düşündüğü bir komutanın üstelik nüfuz alanı çok geniş ve savaşta büyük yarar sağlayacak bir komutanın bu ricası neden reddedilir? enver paşa o mektubu yazdığında savaş seslerinin ankaraya ulaştığı ve başkenti doğuya taşıma tartışmalarının yaşandığı bir dönemdi. derseniz ki halk ittihatçılardan korkuyordu o dönem görev almış subaylardan ve vekillerden kaçı ittihatçı değildi bir bakın.
