çok partili demokrasi uygulamak isteyen mustafa kemal paşa, 9 ağustos 1923'de anadolu ve rumeli müdafaa-i hukuk grubu yerine halk fırkası'nı kurmuştur.
Halk fırkası 1924'te cumhuriyet halk fırkası, 1935'te ise cumhuriyet halk partisi adını almıştır.
1946 yılına kadar seçimlere tek parti olarak katılmıştır.
Ancak çok geçmeden doğu anadolu'da yaşanılan şeyh sait isyanı'nın çıkması toprak bütünlüğünün ve iç güvenliğin tehlikeye düşmesine neden olmuştur.
isyanda rolü olduğu gerekçesiyle de terakkiperver cumhuriyet fırkası 3 haziran 1925'te kapatılmıştır.
* mustafa kemal, fethi okyar'dan yeni bir parti kurmasını istemiştir. Mustafa kemal'in de desteğiyle türkiye cumhuriyeti'nin ikinci muhalefet partisi olan serbest cumhuriyet fırkası 12 ağustos 1930'da kurulmuştur.
Serbest cumhuriyet fırkası'nın yurt içindeki teşkilatları genişledikçe, inkılap karşıtları bu parti içinde örgütlenmeye başlamışlardır. Fethi okyar, bu durumu farkedince yeni bir isyana sebep olmamak için 17 aralık 1930'da partiyi kapattığını ilan etmiştir.
Böylece çok partili hayata ikinci kez ara verilmek zorunda kalınmıştır. Bundan sonra atatürk döneminde yeniden çok partili hayata geçme çalışması yapılmamıştır.
Serbest cumhuriyet fırkası'nın kapatılmasından hemen sonra çıkan menemen olayı, fethi okyar'ın kuşkularında haklı olduğunu da göstermektedir.
- Şimdi dağılın. Bundan sonra desteksiz de sallamayın.
