tarih boyunca, ortada sürekli olarak var olan bir soru var hatta bir sorun. kötülük.
bunu çözmeye çalışmışlar insanlar. kötülük/kötülük sorunu/kötülük problemi başlıkları altında. efendimiz spinoza beyin hollandalı bir rahip ile yaptığı mektuplaşmada da en çok bu konu irdelenmiş, kötülük mektupları zaten olayın adı da. buna bugün avamın kafasındaki tanrı varsa neden kötülükler var sığlığı kapsamında da araştırdığını söyleyebiliriz.
efendimiz baruch spinoza beyefendinin izni ile, var olan dinlerin genelin de ve hepsini islama kadar çoğaltarak geometrik yöntemle izah edelim, tanrının burada allah üzerinden allahın adalet anlayışı ve buna göre samimiyeti ve samimiyetsizliğini.
kötülük var. tanrı da var. şimdi islamın tanrısı sayın el-ilah, bizleri yaratmış ama kötülüğü de yaratmış ve bizlerden iyi olmamızı bekliyor. bu arada kendisi omnipotent yani herşeye gücü yeten. bunların hepsi onun iddiası.
eğer tanrı sonsuz güçlü ise ama kötülük yine de var ise ve tanrı kötülüğe engel olamıyor ama yine de bizim iyi olmamızı istiyor ve iyi olmamız için desteğini sunuyor ise o zaman adaletlidir ama yalancıdır da çünkü sonsuz güçlü değildir kötülüğe engel olamadığına göre ve bu da onun samimiyetsiz olduğu anlamına gelir.
eğer tanrı sonsuz güçlü ise kötülük de var ise tanrı kötülüğe bilerek engel olmuyor ve bizden de iyi olmamızı bekliyor ise o zaman kötülüğe engel olmayarak hem adaletsiz hem de samimiyetsiz davranmaktadır.
sonuç olarak tanrı/allah adaletli de olabilir adaletsiz de ama samimiyetsiz olduğu kesindir.
